ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΜΑΣ
Μέ τήν εὐκαιρία τῆς εἰσόδου μας στή Μεγάλη Σαρακοστή, ὁ Σεβασμ. Μητροπολίτης μας κ. ΣΥΜΕΩΝ ἀπηύθυνε πρός τόν Ἱερό Κλῆρο καί τούς εὐσεβεῖς χριστιανούς τῆς Μητροπόλεώς μας τήν ἀκόλουθη Ἐγκύκλιο :
*
«Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ Κυριακή τῆς Τυρινῆς, ὅπως ὀνομάζεται στή γλώσσα τῆς Ἐκκλησίας μας, βρίσκεται στό μεταίχμιο τῆς προπαρασκευαστικῆς περιόδου, πού ἄρχισε μέ τήν εἴσοδό μας στό Τριώδιο, καί τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, στήν ὁποία μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ εἰσερχόμαστε ἀπό αὔριο.
Τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα πού ἀκούσαμε σήμερα προέρχεται ἀπό τήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολή τοῦ Παύλου καί ἀναφέρεται συγκεκριμένα στόν τρόπο ζωῆς πού οἱ πιστοί, τά μέλη μιᾶς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας, ὀφείλουν νά ἀκολουθοῦν. Ἡ ἀγάπη μεταξύ τῶν πιστῶν εἶναι τό θεμέλιο τῆς ἑνότητας καί τῆς ἀδελφικῆς ἐν Χριστῷ συνύπαρξής τους. Ἡ ἀγάπη ὅμως τραυματίζεται καί ἡ ἑνότητα διασαλεύεται, ὅταν οἱ χριστιανοί κρίνουμε καί κατακρίνουμε τούς ἀδελφούς μας.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος παίρνοντας ἀφορμή ἀπό τή χρήση τῶν διαφόρων τροφῶν καί τό φαινόμενο ὁ ἕνας νά κρίνει τόν ἄλλο γιά τό εἶδος τῆς τροφῆς πού ἔτρωγε, ἐρωτᾶ : «Σύ τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην;». Δηλαδή : Ποιός εἶσαι σύ πού θά κρίνεις ἕναν ξένο ὑπηρέτη;
* * *
ΟΛΟΙ ΜΑΣ ἀνήκουμε στόν ἕνα Κύριο, τόν ζῶντα καί ἀληθινό Θεό στόν ὁποῖο πιστεύουμε. Ὅλοι μας εἴμαστε μέλη τοῦ ἑνός σώματος τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅλοι μας —ἄλλοι λιγότερο, ἄλλοι περισσότερο— ἀγωνιζόμαστε νά ζοῦμε κατά τό θέλημα τοῦ Κυρίου. Ἡ σχέση μας αὐτή μέ τόν Κύριο στόν ὁποῖο ἀνήκουμε καί μέ τούς ἀδελφούς χριστιανούς μέ τούς ὁποίους συναπαρτίζουμε τό ἐκκλησιαστικό σῶμα, δέν μᾶς ἐπιτρέπει νά κρίνουμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο.
Ἡ κατάκριση τοῦ ἀδελφοῦ ἀποτελεῖ βαρύ ἁμάρτημα. Κατακρίνοντας τόν ἄλλο, σημαίνει ὅτι ὑφαρπάζουμε τήν ἐξουσία τοῦ Θεοῦ, στόν ὁποῖο ὅλοι ἀνήκουμε. Κατακρίνοντας τόν ἄλλο, δείχνει ὅτι δέν ἔχουμε ἀγάπη γιά τόν ἄλλο. Κατακρίνοντας τόν ἄλλο, φανερώνει ὅτι δέν προσέχουμε στόν ἑαυτό μας, στή δική μας ζωή, ἀλλ᾽ ὅτι παρατηροῦμε καί περιεργαζόμαστε τή ζωή τῶν ἄλλων.
Γι᾽ αὐτό καί ὁ Κύριός μας στάθηκε πολύ αὐστηρός ἀπέναντι σ᾽ αὐτούς πού εὔκολα καί ἀβασάνιστα κατακρίνουν τούς ἄλλους. «Μήν κρίνετε τούς συνανθρώπους σας, γιά νά μή σᾶς κρίνει κι ἐσᾶς ὁ Θεός. Μέ τό κριτήριο πού κρίνετε θά κριθεῖτε, καί μέ τό μέτρο πού μετρᾶτε θά μετρηθεῖτε» (Ματθ. 7, 1-2).
ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ νά περιπέσουμε στήν κατάκριση. Καί αὐτό συμβαίνει συχνά. Παραβλέπουμε τά δικά μας ἁμαρτήματα, τά δικά μας σφάλματα, τίς δικές μας παραλείψεις, καί παρατηροῦμε καί κατακρίνουμε τά ἁμαρτήματα τῶν ἄλλων.
Ἔτσι τό κακό στό ὁποῖο πέφτουμε εἶναι διπλό. Ἀπό τή μιά ἀμελοῦμε τόν ἑαυτό μας καί δέν ἀγωνιζόμαστε νά διορθώσουμε τά δικά μας λάθη. Καί ἀπό τήν ἄλλη κατακρίνοντας τούς ἄλλους δείχνουμε πώς δέν ἔχουμε στήν καρδιά μας ἀγάπη γιά τούς ἀδελφούς μας.
Διδάσκει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Ἄς ἐξετάζουμε ὄχι τῶν ἄλλων ἀλλά τά δικά μας κακά. Ἄς ἀνακρίνουμε προσεκτικά τή συνείδησή μας· ἄς θυμηθοῦμε ὁλόκληρη τή ζωή μας· ἄς ἐρευνήσουμε ἕνα-ἕνα τά ἁμαρτήματά μας. Καί ὄχι μόνο νά μήν κατακρίνουμε τούς ἄλλους, ἀλλά καί νά μήν ἀκοῦμε ἄλλους πού κατακρίνουν».
ΑΝ ΠΑΝΤΟΤΕ ἡ κατάκριση ἀποτελεῖ σοβαρό πνευματικό ὀλίσθημα, τό νά πέφτουμε σ᾽ αὐτήν στή διάρκεια τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, μία περίοδο αὐστηρῆς νηστείας, αὐτό εἶναι ἀκόμη βαρύτερο. «Ποιό τό ὄφελος», ἀναρωτιέται καί πάλι ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «ὅταν δέν τρῶμε κοτόπουλα καί ψάρια, ὅμως δαγκώνουμε καί κατατρῶμε τούς ἀδελφούς μας; Ὅποιος κατακρίνει, ἔφαγε κρέατα ἀδελφικά, δάγκωσε τή σάρκα τοῦ πλησίον του… Δέν ἔμπηξες τά δόντια σου στή σάρκα του, ἀλλά πλήγωσες τήν ψυχή του μέ τήν κατάκριση».
Κρίνοντας μέ πολλή εὐκολία καί κατακρίνοντας τούς ἄλλους εἶναι ἐνδεχόμενο νά κρίνουμε «κατ᾽ ὄψιν», ὅπως διδάσκει ὁ Κύριος (Ἰω. 7,24). Δηλαδή ἐπιφανειακά· γιατί κάποιος μᾶς τό εἶπε, γιατί κάπου ἐλέχθη ἤ γιατί κάπου γράφτηκε κάτι. Ἔτσι πέφτουμε ὄχι μόνο στό ἁμάρτημα τῆς κατακρίσεως, ἀλλά καί τῆς ἀδικίας καί τῆς συκοφαντίας, ἀφοῦ ἐκφέρουμε κρίσεις στηριζόμενοι σέ φῆμες, διαβολές καί ἀναπόδεικτες κατηγορίες. Ἀκόμη κι ἄν δοῦμε κάτι μέ τά ἴδια μας τά μάτια, τονίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, δέν πρέπει νά κατακρίνουμε, διότι πολλές φορές κι αὐτά τά μάτια μας πέφτουν ἔξω.
Ἀλλά καί γιά ἕναν ἄλλο λόγο δέν πρέπει νά κατακρίνουμε, ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἴδιος διδάσκαλος. Ἡ ἁμαρτία πού διέπραξε ὁ ἀδελφός μας καί γιά τήν ὁποία τόν κατακρίνουμε, ὑπέπεσε στήν ἀντίληψή μας. Ἡ μετάνοια ὅμως πού στή συνέχεια ἐπέδειξε ἔμεινε σ᾽ ἐμᾶς ἄγνωστη. Ἔτσι ἐνῶ ἐμεῖς τόν κατακρίναμε γιά τό ἁμάρτημά του, στά μάτια τοῦ Θεοῦ διά τῆς μετανοίας ἦταν πλέον καθαρός. Εἶχε ἀποκατασταθεῖ.
* * *
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
ΟΛΟΙ ΜΑΣ ἀνήκουμε στόν Κύριο. Ἐκεῖνος εἶναι πού θά κρίνει ὅλους μας,«ζῶντας καί νεκρούς» ὅταν θά ἔρθει «καί πάλιν μετά δόξης», ὅπως ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεώς μας. Μέχρι τότε δικό μας χρέος εἶναι νά ζοῦμε κατά τό θέλημά Του. Νά ἀγαποῦμε τόν πλησίον μας «ὡς σεαυτόν» (Λουκ. 10,27) καί νά μήν κατακρίνουμε κανένα.
Πάντοτε! Πολύ περισσότερο ὅμως αὐτή τήν εὐλογημένη περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, στήν ὁποία θά εἰσέλθουμε ἀπό αὔριο.
Ἡ ὡραία προσευχή τοῦ ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, πού ὅλη αὐτή τήν περίοδο συχνά θά ἐπαναλαμβάνουμε, νά γίνει πράξη καί βίωμα ὅλων μας: «Ναί, Κύριε, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου»».
ΚΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ!
Μέ θερμές πατρικές εὐχές
Ὁ Ἐπίσκοπός σας
† Ο ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΣΥΜΕΩΝ