πρός τούς Χριστιανούς τῆς Μητροπόλεώς μας
κατά τόν Ἑσπερινό τῆς Ἀποκαθηλώσεως)
παρά κριτῶν ἀδίκων, καί Ἰησοῦς δικάζεται
καί κατακρίνεται σταυρῷ».
ΑΠΟ ΤΑ ὡραιότερα τροπάρια, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, πού συναντοῦμε στήν ἀκολουθία τῶν Ἁγίων Παθῶν εἶναι τό τελευταῖο τῶν Ἀποστίχων, πού ἀκούσαμε νά ψάλλεται χθές, Μεγάλη Πέμπτη τό βράδυ. Ἀναφέρεται στή δίκη πού στήθηκε ἐναντίον τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί στήν καταδικαστική ἀπόφαση πού ἐλήφθη νά θανατωθεῖ μέ σταυρικό θάνατο.
Τήν περιγράφουν οἱ ἱεροί εὐαγγελιστές. Τήν ἀναλύουν καί τήν ἀποτιμοῦν οἱ νομομαθεῖς. Τήν ἑρμηνεύουν οἱ κήρυκες τοῦ Εὐαγγελίου. Τήν τραγουδοῦν μέ πόνο τά λαϊκά μοιρολόγια τῆς Παναγίας. Ἐμπνέονται ἀπό αὐτήν οἱ ἱεροί ποιητές γιά νά συνθέσουν ὕμνους καί τροπάρια γεμάτα λυρισμό καί κατάνυξη. Ἡ φράση «ἤδη βάπτεται κάλαμος ἀποφάσεως» ἔμεινε παροιμιώδης γιά νά χαρακτηρίζει δικαστικές ἀποφάσεις καί ὄχι μόνο, πού λαμβάνονται ἐσπευσμένα καί συχνά εἶναι ἄδικες.
Ὁ Ἰησοῦς κατά τήν τριετῆ δημόσια δράση του προκάλεσε καί ἐνόχλησε τήν ἄρχουσα τάξη καί τή θρησκευτική ἡγεσία τῶν ὁμοεθνῶν του. Ἐνόχλησε ἡ ἁγία ζωή του. Ἐνόχλησε τό κήρυγμά του. Ἐνόχλησαν ἀκόμη καί τά θαύματά του, πού τά ἔβλεπαν ὡς ἀπειλή γιά τή δική τους ἐπιρροή πάνω στόν ἁπλό λαό. Ἔτσι, ἡ ψυχή τους γέμισε ἀπό μίσος καί φθόνο ἐναντίον τοῦ Χριστοῦ. Γι᾽ αὐτό καί θέλησαν νά τόν ἐξοντώσουν. Nά τόν βγάλουν ἀπό τή μέση.
Δυστυχῶς, πάντοτε ὁ φθόνος σκοτίζει τόν νοῦ. Καί τό μίσος, ὅταν κυριαρχήσει στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, δέν ἀργεῖ νά τόν ὁδηγήσει καί στό πιό στυγερό ἔγκλημα.
ΜΕ ΠΡΟΕΙΛΗΜΜΕΝΗ ἀπόφαση οἱ «ἀρχιερεῖς καί οἱ πρεσβύτεροι καί τό συνέδριον ὅλον», ἡ θρησκευτική ἡγεσία δηλαδή τῶν Ἰουδαίων, συλλαμβάνουν τόν Ἰησοῦ. Μέ προδοσία. Νύχτα. Ὕπουλα, «ὡς ἐπί ληστήν»! Στήνουν δίκη, παρωδία δίκης. Διατυπώνουν προκατασκευασμένο κατηγορητήριο. Ἀναζητοῦν ψευδομάρτυρες. Ἀπευθύνουν δόλιες καί παραπειστικές ἐρωτήσεις. Καί δέν ἀργοῦν νά βγάλουν ἀπόφαση καί μέ θεατρικό τρόπο νά ἐξαγγείλουν τήν ἐτυμηγορία τους: «Ἔνοχος θανάτου ἐστί» !
Τό φρικτό αὐτό σκηνικό δέν ἔπαυσε νά ἐπαναλαμβάνεται ἀπό τότε ἀναρίθμητες φορές. Στημένες δίκες πού προσβάλλουν τό αἴσθημα τοῦ δικαίου καί ἐκθέτουν ἀνεπανόρθωτα τόν θεσμό τῆς δικαιοσύνης. Ἄδικοι, ἐμπαθεῖς, προκατειλημμένοι ἤ ἀκόμη καί ἀργυρώνητοι δικαστές. Ψευδομάρτυρες πού δέν διστάζουν νά ὑποστηρίξουν τό ψέμα καί νά ἀποκρύψουν ἔντεχνα τήν ἀλήθεια. Ἤ δυστυχεῖς ἀνθρώπινες φιγοῦρες, πού γυροφέρνουν δικηγορικά γραφεῖα καί δικαστικές αἴθουσες καί ἀντί «πινακίου φακῆς» «παλαμίζουν» τό Εὐαγγέλιο καί καταθέτουν στά δικαστήρια χωρίς φόβο Θεοῦ καί χωρίς ντροπή ψέματα γιά τά ὁποῖα πληρώθηκαν. Δικαστικές ἀποφάσεις ἄδικες καί προειλημμένες πού ὄχι σπάνια καταδικάζουν ἀθώους καί ἀπαλλάσσουν ἐνόχους.
Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ τοῦ Κυρίου μας σέ σταυρικό θάνατο συνδέεται καί μέ τόν Πόντιο Πιλάτο, τόν ἐκπρόσωπο τῆς Ρωμαϊκῆς ἐξουσίας στήν Ἰουδαία. Ἡ θανατική καταδίκη τοῦ Ἰησοῦ δέν μποροῦσε νά ἐκτελεστεῖ χωρίς τήν ἔγκριση καί τή συνδρομή τοῦ Πιλάτου.
Ἄν καί πεπεισμένος μέσα του γιά τήν ἀθωότητα τοῦ Κυρίου καί ὅτι «διά φθόνον παρέδωκαν αὐτόν» οἱ ὁμοεθνεῖς του, ὁ Πιλάτος δέν μπορεσε νά σταθεῖ στό ὕψος ἀποφασιστικοῦ καί δίκαιου ἡγέτη. Δείχνει ὅτι θέλει νά σώσει τόν Ἰησοῦ. Ὡστόσο, διστάζει. Ἀναζητεῖ τρόπους νά τόν ἀπελευθερώσει, τελικά ὅμως ὑποχωρεῖ μπροστά στόν μανιασμένο ὄχλο, τίς κραυγές καί τίς ἀπειλές του. Ὁ φόβος νά κατηγορηθεῖ καί νά χάσει τό ἀξίωμά του τόν κάνει νά συμβιβαστεῖ μέ τή θορυβώδη ἀπαίτηση τοῦ πλήθους. Ἀλλά καί ἡ τελευταία πράξη του νά νίψει τά χέρια του «ἀπέναντι τοῦ ὄχλου» —μιά πράξη πού ἡ ἱστορία τήν ἔκρινε ὑποκριτική—, δέν ὑπῆρξε ἱκανή γιά νά ξεπλύνει τή συνενοχή του στή σταύρωση τοῦ Ἰησοῦ.
Τήν ἴδια συμπεριφορά ἐπιδεικνύει ἡ ἐξουσία, κάθε μορφῆς ἐξουσία καί οἱ διάφοροι φορεῖς της, σέ κάθε ἐποχή. Καί χθές καί σήμερα. Θυσιάζει τό δίκαιο γιά χάρη ποικίλων σκοπιμοτήτων. Προστατεύει τούς ἰσχυρούς καί ἀφήνει ἀνυπεράσπιστους τούς ἀδύναμους. Ὑποκρίνεται πώς ὑπηρετεῖ τό κοινό καλό, ἐνῶ στήν πραγματικότητα προωθεῖ τά ἄνομα συμφέροντα τῶν δικῶν της ἀνθρώπων κι αὐτῶν πού τήν στηρίζουν. Μηχανεύεται χίλιους δυό τρόπους, τούς ὁποίους περιβάλλει μέ τόν μανδύα τῆς νομιμοφάνειας, γιά νά βγάλει ἀπό τή μέση αὐτούς πού τήν ἐλέγχουν. Καί χαρίζεται προκλητικά σέ ὅσους τήν χειροκροτοῦν καί τήν ἀκολουθοῦν τυφλά.
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ο ΦΘΟΝΟΣ καί τό μίσος τῶν Φαρισαίων καί τῶν Γραμματέων ὁδήγησαν τόν Ἰησοῦ, τόν λυτρωτή καί σωτήρα μας, ἐπάνω στόν σταυρό! Μ᾽ ἕνα κατασκευασμένο κατηγορητήριο. Μέ μιά στημένη δίκη. Μέ καταθέσεις ψευδομαρτύρων. Μέ ἄνομους δικαστές. Μέ μιά διάτρητη καί προειλημμένη ἀπόφαση.
Σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή, οἱ χριστιανοί μέ δέος καί περίσκεψη ἀναλογιζόμαστε τήν καταδίκη τοῦ ἀθώου Ἰησοῦ. Μέ εὐλάβεια ἀσπαζόμαστε τά τρυπημένα ἀπό τά καρφιά πόδια Του. Καί τόν ἀκοῦμε νά φωνάζει μυστικά ἀπό τό ὕψος τοῦ Σταυροῦ : «Δικαιοσύνην μάθετε οἱ ἐνοικοῦντες ἐπί τῆς γῆς» (Ἡσ. 26,9).
Καί τά θύματα τῆς ἀδικίας, οἱ ἀθῶοι πού ἡ ἀνθρώπινη δικαιοσύνη καταδίκασε, φωνάζουν ἀπό τούς τάφους καί τίς φυλακές τους :«Ἀνάστα ὁ Θεός κρῖνον τήν γῆν» (Ψαλμ. 81,8).
ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΕ ΚΥΡΙΕ,
Σέ ἱκετεύουμε καί Σέ παρακαλοῦμε : «Ἔπιδε ἐπί τούς δούλους Σου»! Δές τά δάκρυα· ἄκουσε τούς στεναγμούς κάθε κατατρεγμένου, κάθε ἀδικημένου σ᾽ αὐτόν τόν κόσμο. Καί μέσα στήν ἄπειρη ἀγάπη Σου σπεῦσε νά τούς στηρίξεις. Νά τούς παρηγορήσεις. Νά τούς δώσεις ἐλπίδα. Νά τούς δικαιώσεις !