Γραπτή ὁμιλία τοῦ Σεβασμ. Μητροπολίτου μας
κατά τήν Μεγάλη Παρασκευή
«Ὁ λαός στεκόταν καί ἔβλεπε.
Μαζί μ᾽ αὐτούς καί οἱ ἄρχοντες
κορόϊδευαν καί ἔλεγαν : Ἄλλους ἔσωσε.
Ἄς σώσει τώρα καί τόν ἑαυτό του»
(Λουκ. 23,35)
ΤΡΑΓΙΚΕΣ οἱ στιγμές τοῦ θείου Πάθους, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί. Συγκλονίζουν οἱ εἰκόνες ὅπως τίς περιγράφει ἡ γραφίδα τῶν ἱερῶν Εὐαγγελιστῶν. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς καρφωμένος πάνω στόν σταυρό. Ἡ σταυρική ὀδύνη ἀποτυπωμένη στό πρόσωπό Του. Οἱ πληγές ἀνοιχτές νά αἱμορραγοῦν. Οἱ πόνοι νά συγκλονίζουν τό σῶμα Του καί νά ματώνουν τήν καρδιά Του.
Ποιός ἄνθρωπος πού θά ἀτένιζε τό τραγικό αὐτό θέαμα δέν θά συγκλονιζόταν; Δέν θά συμπονοῦσε; Δέν θά αἰσθανόταν νυγμό στήν καρδιά του καί δέν θά βούρκωναν τά μάτια του; Καί ὅμως! «Ὁ λαός» —τά πλήθη πού παρευρίσκονταν ἐκεῖ— στεκόταν καί ἔβλεπε, λές καί τό μαρτύριο τοῦ Ἰησοῦ ἀποτελοῦσε θέαμα πού ἐρέθιζε τήν περιέργεια ἤ —ἀκόμα χειρότερα— πού προκαλοῦσε εὐχαρίστηση!
Ἀπό κοντά, μαζί τους καί «οἱ ἄρχοντες», οἱ διάφοροι ἀξιωματοῦχοι τῶν Ἱεροσολύμων. Αὐτοί δέν περιορίζονταν στό νά βλέπουν μόνο· ἔκαναν κάτι ἀκόμα χειρότερο : «ἐξεμυκτήριζον λέγοντες· ἄλλους ἔσωσε, σωσάτω ἑαυτόν». Δηλαδή, κορόϊδευαν καί ἔλεγαν : ἄλλους ἔσωσε. Ἄς σώσει τώρα καί τόν ἑαυτό του!
* * *
ΑΝ Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ, ἀδελφοί μου, προκαλεῖ θλίψη, ἡ συμπεριφορά τῶν ἀρχόντων γεννᾶ ἀγανάκτηση. Ὁ μαρτυρικός θάνατος ἑνός ἀνθρώπου δέν μπορεῖ νά γίνεται θέαμα. Καί τόν ἄνθρωπο αὐτό, ὅποιος κι ἄν εἶναι, ὅ,τι κι ἄν ἔχει διαπράξει, δέν εἶναι νοητό νά τό εἰρωνευόμαστε καί νά τόν χλευάζουμε χαιρέκακα τήν ὥρα πού ὑποφέρει. Δυστυχῶς, αὐτό ἔπραξαν ὁ λαός καί οἱ ἄρχοντες τοῦ Ἰσραήλ στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό.
Ὁ Ἰησοῦς ἀπό τό ὕψος τοῦ σταυροῦ συγχωρεῖ· «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς» (Λουκ. 23,33). Ὁ ἱερός ὑμνογράφος ὅμως μέ τήν ποιητική ἐλευθερία πού διαθέτει, βάζει στό στόμα τοῦ Κυρίου τό πικρό παράπονο: «Λαός μου, τί ἐποίησά σοι, καί τί μοι ἀνταπέδωκας; ἀντί τοῦ μάννα χολήν, ἀντί τοῦ ὕδατος ὄξος· ἀντί τοῦ ἀγαπᾶν με σταυρῷ με προσηλώσατε».
* * *
ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ σήμερα, ἀδελφοί. Συναγμένοι οἱ χριστιανοί στούς ναούς μας στεκόμαστε κάτω ἀπό τόν σταυρό τοῦ Κυρίου μας. Ἡ εὐαγγελική ἀφήγηση γιά τή στάση τῶν Ἑβραίων μᾶς προκαλεῖ νά διερωτηθοῦμε : Τά ἄχραντα Πάθη τοῦ Κυρίου ἀγγίζουν τά βάθη τῆς ψυχῆς μας; Συγκλονίζουν τήν ὕπαρξή μας; Συνειδητοποιοῦμε ἄραγε τό μέγεθος τῆς θείας ἀγάπης ἡ ὁποία γιά χάρη μας, γιά τή σωτηρία μας ἔκανε τόν Κύριο νά σταυρωθεῖ; Ἤ καί γιά μᾶς τελικά ἀποτελοῦν θέαμα πού πρός στιγμήν μᾶς συγκινοῦν καί γρήγορα μέσα στήν καθημερινότητά μας ξεχνιοῦνται;
Ἀλλά καί ἡ στάση τῶν ἀρχόντων θά πρέπει νά μᾶς προβληματίσει. Μήπως κι ἐμεῖς, παρότι εἴμαστε βαπτισμένοι χριστιανοί, κάποιες στιγμές ἀσεβοῦμε στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ; Βλαστημοῦμε τό ἅγιο ὄνομά Του; Εἰρωνευόμαστε τή χριστιανική πίστη; Ἐμπαίζουμε τήν εὐαγγελική ἠθική; Διακωμωδοῦμε τούς λειτουργούς τῆς Ἐκκλησίας Του;
Τό ἴδιο ἀσφαλῶς ἰσχύει καί γιά τά ποικίλα παθήματα τῶν συνανθρώπων μας καί τίς διάφορες δοκιμασίες ὁλόκληρων λαῶν. Μήπως μπροστά τους παραμένουμε ἁπλοί θεατές; Μήπως ἀντί νά συμπάσχουμε μαζί τους στεκόμαστε ψυχροί καί ἀδιάφοροι; Ἤ, πολύ χειρότερα, μήπως κάποιες φορές σπεύδουμε καί νά τούς εἰρωνευτοῦμε, νά τούς κοροϊδέψουμε ἤ ἀκόμα καί νά χαροῦμε ἀπό ἐμπάθεια γιά τίς συμφορές τους;
* * *
Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,
Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ καί σήμερα Μεγάλη Παρασκευή καί πάντοτε μᾶς θέλει ταπεινούς προσκυνητές καί ὄχι ψυχρούς θεατές του. Τά ἄχραντα Πάθη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ μᾶς καλοῦν νά γίνουμε κοινωνοί τῆς σταυρικῆς ὀδύνης Του. Ἐκεῖνος ἀπό ἀγάπη σταυρώθηκε γιά μᾶς, γιά τή σωτηρία μας. Γι᾽ αὐτό κι ἐμεῖς ὀφείλουμε νά ἀνταποκριθοῦμε μέ τή δική μας ἀγάπη· μέ τήν ἀφοσίωση τῆς καρδιᾶς μας καί μέ τήν ὑπακοή μας στό Εὐαγγέλιό Του.
Παράλληλα, νά ἀποκτήσουμε, ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος,«σπλάγχνα οἰκτιρμῶν» (Κολ. 3,12). Δηλαδή, ἀγάπη, συμπάθεια καί φιλευσπλαχνία γιά κάθε ἄνθρωπο πού ὑποφέρει καί πονᾶ. Στόν ὅποιο σταυρό πού σηκώνουν κάποιοι ἀπό τούς συνανθρώπους μας, ἐμεῖς νά μήν εἴμαστε θεατές ἀλλά νά γίνουμε συγκυρηναῖοι. Νά τούς στηρίζουμε μέ ἀγάπη, νά τούς συμπαραστεκόμαστε φιλάδελφα καί νά ἀνακουφίζουμε ὅσο μποροῦμε τίς θλίψεις τους.
Μέ θερμές εὐχές καί ἀγάπη ἐν Χριστῷ
ὁ Ἐπίσκοπός σας
† Ο ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΣΥΜΕΩΝ