Μέ τήν εὐκαιρία τῆς εἰσόδου μας στή Μεγάλη Σαρακοστή, ὁ Σεβασμ. Μητροπολίτης μας κ. ΣΥΜΕΩΝ ἀπηύθυνε πρός τόν Ἱερό Κλῆρο καί τούς εὐσεβεῖς χριστιανούς τῆς Μητροπόλεώς μας τήν ἀκόλουθη Ἐγκύκλιο :
*
«Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Η ΕΠΙΔΕΙΞΗ, τό «φαίνεσθαι», εἶναι ἴσως ὁ σοβαρότερος κίνδυνος πού ἀπειλεῖ νά ἀκυρώσει τόν ἀγώνα πού καταβάλλουμε οἱ πιστοί στή χριστιανική μας ζωή. Ἐνῶ ἡ προσπάθειά μας θά πρέπει νά ἀποβλέπει στό νά εὐαρεστήσουμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, συχνά καταλήγει νά γίνεται γιά νά μᾶς δοῦν οἱ ἄνθρωποι. Σ᾽ αὐτούς νά φανοῦμε τί εἴμαστε καί τί κάνουμε. Οἱ ἄνθρωποι νά μᾶς ἐπαινέσουν.
Στόν ἀντίποδα τοῦ «φαίνεσθαι» βρίσκεται τό «εἶναι». Ὁτιδήποτε πράττουμε νά εἶναι γνήσιο, πραγματικό καί ὄχι φαινομενικό. Νά γίνεται γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ. Νά γίνεται κρυφά καί σεμνά. Ὄχι γιά ἐπίδειξη. Ὄχι γιά νά εἰσπράξουμε τόν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων.
Αὐτό μᾶς ἐπισημαίνει σήμερα ὁ Κύριος στήν εὐαγγελική περικοπή πού ἀκούσαμε, ἀναφερόμενος στήν ἄσκηση τῆς νηστείας. Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀπό αὔριο εἰσερχόμαστε στή Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Καί οἱ χριστιανοί, κοντά στά ἄλλα πνευματικά ἀγωνίσματα, καλούμαστε νά ἀναλάβουμε καί «τόν καλόν τῆς νηστείας ἀγῶνα», ὅπως μᾶς προέτρεψαν οἱ θαυμάσιοι ὕμνοι τῆς ἡμέρας. Πῶς θά νηστέψουμε; Ἀπό τί κινδυνεύει ἡ νηστεία πού θά κάνουμε; Σέ τί θά πρέπει νά ἀποσκοπεῖ; Στά ἐρωτήματά μας αὐτά ἀπαντήσεις μᾶς δίνουν οἱ λόγοι τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ πού σήμερα ἀκούσαμε.
* * *
ΤΟ ΠΡΩΤΟ πού ὀφείλουμε νά προσέξουμε εἶναι ἡ νηστεία μας νά γίνεται σεμνά. Δέν νηστεύουμε γιά νά μᾶς δοῦν οἱ ἄλλοι—«ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες» κατά τόν λόγο τοῦ Κυρίου. Ἡ νηστεία πρέπει νά εἶναι ἀνυπόκριτη, γνήσια καί χαρούμενη. Νηστεύουμε γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μας, καθώς ὁδεύουμε γιά νά ἑορτάσουμε τά ἄχραντα Πάθη καί τήν ἔνδοξη Ἀνάστασή Του. Νηστεύουμε γιά νά χαλιναγωγήσουμε τά πάθη μας καί νά καταπολεμήσουμε τίς ἐμπαθεῖς καί φιλήδονες ἐπιθυμίες μας.
Γι᾽ αὐτό πού κάνουμε δέν στενοχωριόμαστε. Τό κάνουμε μέ χαρά. Μέ φωτεινό πρόσωπο. Μακριά ἀπό μᾶς ἡ θλιμμένη ὄψη, πού κίνητρό της ἔχει νά ἑλκύσουμε τά βλέμματα τῶν ἀνθρώπων. Νά δοῦν οἱ ἄνθρωποι ὅτι ἐμεῖς νηστεύουμε. Μιά τέτοια νηστεία γιά τό «φαίνεσθαι» μᾶς κάνει νά χάνουμε τήν ἀνταμοιβή μας ἀπό τόν Θεό καί Πατέρα μας —«ἀμήν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τόν μισθόν αὐτῶν».
* * *
ΚΙΝΔΥΝΟΣ, λοιπόν, πού καιροφυλακτεῖ γιά ν᾽ ἀκυρώσει τήν ἀξία τῆς νηστείας μας εἶναι ἡ ἐπίδειξη. Τό νά φανοῦμε στούς ἄλλους ὅτι νηστεύουμε. Κίνδυνος ἀκόμη εἶναι ἡ νηστεία μας νά ἀφορᾶ μόνο τήν τροφή· τή δίαιτά μας. Ἔτσι ἡ νηστεία χάνει τό βαθύτερο καί πνευματικότερο περιεχόμενό της, πού εἶναι ἡ ἀποχή μας ἀπό τήν ἁμαρτία· ἡ ἀπομάκρυνσή μας ἀπό ὁτιδήποτε εἶναι ἀντίθετο πρός τό θέλημα τοῦ Κυρίου μας. «Ὅταν μιλῶ γιά νηστεία», τονίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, «δέν ἐννοῶ αὐτήν πού κάνουν οἱ πολλοί, ἀλλά τήν ἀληθινή. Ὄχι μόνο τήν ἀποχή ἀπό τίς τροφές, ἀλλά καί ἀπό τά ἁμαρτήματα».
Καλή καί ὠφέλιμη ἡ σωματική νηστεία, δηλαδή ἡ ἀποχή ἀπό ὁρισμένες τροφές. Πάντοτε ὅμως μέ τήν προϋπόθεση ὅτι μαζί της συμπορεύεται καί ἡ πνευματική νηστεία· ὁ ἀγώνας κατά τῶν παθῶν, ἡ ἀποδέσμευσή μας ἀπό τήν ἁμαρτία. «Τιμή νηστείας» κατά τόν ἱερό Χρυσόστομο «οὐχί σιτίων ἀποχή, ἀλλ᾽ ἁμαρτημάτων ἀναχώρησις».
* * *
ΚΑΘΕ ΠΡΑΞΗ μας ὡς χριστιανῶν γίνεται κατενώπιον Θεοῦ (Ἐφεσ. 1,4· Κολ. 1,22). Ἐκεῖνος, ὁ ἀκοίμητος ὀφθαλμός, βλέπει τά πάντα. Ὄχι μόνο τίς πράξεις καί τίς ἐνέργειές μας καθεαυτές, ἀλλά καί τά κίνητρά μας καί τούς σκοπούς πρός τούς ὁποίους ἀποβλέπουμε.
Αὐτό ἰσχύει καί γιά τή νηστεία πού τηροῦμε. Γι᾽ αὐτό καί ὁ Κύριος διδάσκοντάς μας ὑπογραμμίζει ὅτι ὅποιος νηστεύει ὀφείλει νά τό κάνει «ὅπως μή φανῇ τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων», ἀλλά μόνο στόν Θεό. Ἐκεῖνον πού βλέπει τά πάντα, τά κρίνει δικαίως καί ἀνταμείβει «ἐν τῷ φανερῷ» τίς ἀνθρώπινες πράξεις, ὅσο κρυφά καί διακριτικά κι ἄν αὐτές γίνονται.
* Νηστεύουμε, λοιπόν, γιά τόν Θεό καί Πατέρα μας.
* Νηστεύουμε γιά τήν ἀγάπη Του.
* Νηστεύουμε γιά νά μᾶς ἐλεήσει καί νά συγχωρήσει τίς ἁμαρτίες μας.
* Νηστεύουμε γιά νά ὑπερνικήσουμε τά πάθη μας.
* Νηστεύουμε γιά νά καταπολεμήσουμε τό σαρκικό μας φρόνημα.
* Νηστεύουμε μέ ταπείνωση γιατί ἡ νηστεία ταπεινώνει τό πνεῦμα καί τό σῶμα.
* Νηστεύουμε γιατί γνωρίζουμε ὅτι ὁ Θεός ἐπιβλέπει καί ἀκούει τούς ταπεινούς ἀνθρώπους καί δέν παραβλέπει τή δέησή τους (Ψαλμ. 101,13).
* * *
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
ΑΠΟ ΑΥΡΙΟ ἀνοίγει τό στάδιο τῶν ἀρετῶν, ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή. «Οἱ βουλόμενοι ἀθλῆσαι», ὅσοι θέλουμε ν᾽ ἀγωνιστοῦμε, μᾶς προσκαλεῖ ὁ ἱερός ὑμνογράφος, νά ἀναλάβουμε «τόν καλόν τῆς νηστείας αγῶνα».
Ἀγώνισμα πνευματικό ἡ νηστεία· ἡ νηστεία τῶν τροφῶν καί ἡ νηστεία τῶν παθῶν. Ἡ νηστεία πού γίνεται ὄχι γιά νά φανοῦμε στά μάτια τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά ἡ ταπεινή καί κρυφή νηστεία πού τήν ἀσκοῦμε καί τήν προσφέρουμε ὡς πράξη ἀγάπης καί θυσίας στόν Θεό καί Πατέρα μας».
ΚΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ!
Μέ θερμές πατρικές εὐχές
Ὁ Ἐπίσκοπός σας
† Ο ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΣΥΜΕΩΝ