Ο εθνομάρτυς και θαυματουργός άγιος, Σεραφείμ Φαναρίου και Νεοχωρίου Θεσσαλίας

Ο εθνομάρτυς και θαυματουργός άγιος, Σεραφείμ Φαναρίου και Νεοχωρίου Θεσσαλίας

Του Μηνά Κασιμάτη, Θεολόγου-Ιστορικού, Επιτρόπου του Ιερού μας Ναού

Ο εθνομάρτυς και θαυματουργός άγιος, Σεραφείμ Φαναρίου και Νεοχωρίου Θεσσαλίας.

Ξημερώνει 4 Δεκεμβρίου, ημέρα που εορτάζεται από την Εκκλησία μας ο άγιος Σεραφείμ Φαναρίου και Νεοχωρίου Θεσσαλίας. Η ζωή και κυρίως το μαρτύριό του υπήρξαν στενά συνδεδεμένα με την μορφή ενός άλλου ηρωικού ιεράρχου, τού Διονυσίου τού Φιλοσόφου (ή Σκυλλοσόφου, όπως τον αποκαλούσαν οι εχθροί του και τελικά έμεινε γνωστός στην Ιστορία) και ειδικότερα με την πρώτη Επανάσταση τού Διονυσίου, στην Θεσσαλία. Ας εξετάσουμε τον ενδιαφέροντα βίο του.

Η παιδική και εφηβική ζωή τού Σεραφείμ και η θητεία του ως Αρχιεπισκόπου Φαναρίου και Νεοχωρίου.

Ο Σεραφείμ, καταγόταν από τα Άγραφα, από το χωριό Μπεζιούλα, όπου έως σήμερα διασώζονται τα ερείπια τού πατρικού του, ενώ ο επισκέπτης θα δει σ’ εκείνο το σημείο και ένα εικονοστάσιο, το οποίο έκτισε προς τιμήν του ο ιερομόναχος Ιάκωβος Κουτρούμας. Γονείς τού Σεραφείμ, ήταν οι ευσεβείς Χριστιανοί Σωφρόνιος και Μαρία, που αν και αγράμματοι, τον ανέθρεψαν με υψηλές αρχές. Ήταν ένα πολύ σεβαστικό παιδί, προς όλους τούς μεγαλυτέρους τού χωριού του, και πάντα πρόθυμος να τούς κάνει θελήματα. Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στο σχολείο τής μικράς Μονής Αγ. Παντελεήμονος, λίγο έξω από το χωριό του, και αποδείχτηκε ιδιαιτέρως φιλομαθής. Όταν έφτασε σε κατάλληλη ηλικία, αποφάσισε να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο στο σπουδαίο μοναστήρι τής εποχής, την μονή τής Κορώνας, όπου κάποια στιγμή, λόγω τής αξιότητας του, έγινε και ηγούμενος. Η φήμη του απλώθηκε τόσο πολύ, που όταν απεβίωσε ο Επίσκοπος Φαναρίου Λαυρέντιος, ο Σεραφείμ εξελέγη παμψηφεί Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου.

Ως Ποιμένας, ο Σεραφείμ έκανε εξαιρετική δουλειά, κρατώντας το ποίμνιόν του στέρεο στην χριστιανική πίστη. Αυτό, όπως είναι φυσικό, δεν ευχαριστούσε τους Τούρκους, αλλά παράλληλα δεν μπορούσαν να βρουν και αφορμή για να τον εξουδετερώσουν. Τελικά, η αφορμή που αναζητούσαν δόθηκε με την πρώτη επανάσταση τού Διονυσίου στην Θεσσαλία, την οποία ο Σεραφείμ υποστήριξε, όπως και πολλοί άλλοι ιεράρχες και κληρικοί, χωρίς όμως να έχει συμμετοχή.

Η Θεσσαλική Επανάσταση και το μαρτύριο τού Σεραφείμ.

Την περίοδο που ξέσπασε η Θεσσαλική Επανάσταση, ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ βρισκόταν σε περιοδεία στα χωριά των Αγράφων, προκειμένου να ποιμάνει πιο άμεσα τούς Χριστιανούς τής περιφερείας του. Επιστρέφοντας, σύμφωνα με το αναγκαίο συνήθειο τής εποχής, έφερε μαζί του διάφορα δώρα (πεσκέσια)  προς τις Τουρκικές Αρχές. Οι Τούρκοι Αγάδες όμως, εξοργισμένοι με την Θεσσαλική Επανάσταση, τον συνέλαβαν ως συνωμότη και τον απείλησαν ότι θα τον σκοτώσουν, εκτός και αν αποποιούταν την χριστιανική του πίστη και γινόταν μουσουλμάνος, οπότε θα τού προσέφεραν πολλά χρήματα, ικανά να ζήσει πλουσιοπάροχα όλη την υπόλοιπη ζωή του.

Ο Σεραφείμ, που από μικρός ήδη διακατεχόταν από την επιθυμία να μαρτυρήσει για τον Χριστό, δεν δείλιασε καθόλου και με παρρησία, απάντησε στους Τούρκους: Το ότι είμαι τελείως αθώος γι’ αυτήν την κατηγορία, όχι μόνον το ομολογούν οι Χριστιανοί, αλλά το γνωρίζετε κι εσείς οι ίδιοι.  Όσο γι’ αυτό που μου προτείνετε, δηλαδή να αφήσω την πίστη μου για να γλυτώσω τον θάνατο, δεν δέχομαι κατ’ ουδένα τρόπον να αρνηθώ τον γλυκύτατόν μου Ιησούν και Θεόν μου και πλάστην μου, και μάλιστα θέλω πολύ να πάθω αδίκως, αφού ελπίζω ότι έτσι θα τύχω ακόμα μεγαλυτέρας τιμής από τον Κύριόν μου. Όσο για την ιδικήν σας τιμήν, ούτε να την ακούσω δεν καταδέχομαι!

Ο Τούρκος Διοικητής, ακούγοντας τα λόγια του, κάνει άλλη μια προσπάθεια να τον μεταπείσει: Σεραφείμ, εσύ είσαι έξυπνος άνθρωπος. Απορώ, πώς το’ παθες και συμφώνησες με τον ανόητο εκείνο Διονύσιο και δεν σκέφθηκες πως το κίνημά σας ήταν αδύνατον να επικρατήσει, παρά θα στοίχιζε το κεφάλι σας. Και ιδού, βλέπεις ότι εκείνος απέτυχε και εσύ πιάστηκες και κινδυνεύεις να τιμωρηθείς παραδειγματικά με φρικτό θάνατο τώρα. Όμως εγώ, που βλέπω την φρονιμάδα σου, λυπάμαι να σε θανατώσω, οπότε σε συμβουλεύω να γίνεις Τούρκος (δηλ. μουσουλμάνος), και έτσι, όχι μόνο την ζωή σου να σώσεις, αλλά επιπλέον θα σού εξασφαλίσουμε μεγάλη θέση, πλούτη και δόξα!.

Δεν υπήρχε όμως περίπτωση να αλλάξει κάτι στην απόφαση τού Σεραφείμ. Με την ίδια αποφασιστικότητα, απαντά στις προτάσεις τού Τούρκου σύντομα και σταθερά: Από τον γλυκύτατον Ιησούν Χριστόν δεν θέλω να χωρισθώ ποτέ! Αντιθέτως, μετά χαράς και ευφροσύνης θα δεχθώ τον θάνατον χίλιες φορές δια το όνομά Του το Άγιον! Δι’ αυτό, σφάξε, κόψε, κάμε ό,τι σού επιτρέπει η εξουσία σου!

Ακούγοντας αυτά, εξοργίζεται ο Διοικητής και διατάζει να τον ξυλοκοπήσουν άγρια, και να τού κόψουν την μύτη σε λεπτά τεμάχια! Ο Σεραφείμ όμως υπομένει καρτερικά, σχεδόν σαν να συνέβαιναν σε άλλο σώμα και όχι στο δικό του! Ευχαριστεί και δοξάζει τον Θεό! Νέα διαταγή τού Διοικητή λέει να τον ρίξουν στο μπουντρούμι και να τον αφήσουν εκεί χωρίς φαΐ και χωρίς νερό, έως ότου ή πεθάνει ή αλλάξει γνώμη! Ματαίως όμως ελπίζει, διότι οι μάρτυρες τής πίστεως, και ιδίως οι Έλληνες Ιεράρχες, γνωρίζουν για τι υποφέρουν και για τι πεθαίνουν! Όλη την νύχτα, ο μητροπολίτης, παραμένει γονατιστός και προσεύχεται προς την Παναγία να τον ενισχύσει, ώστε να αντέξει το μαρτύριο.

Την άλλη μέρα, ο Τούρκος, προσπαθεί να υποδυθεί πάλι τον φίλο του και τον συμβουλεύει πως είναι κρίμα να ταλαιπωρείται, ενώ μπορεί τόσο εύκολα να γλυτώσει απ’ όλα αυτά τα μαρτύρια, απλώς δηλώνοντας την υποταγή του στον Μωάμεθ. Ο Σεραφείμ αποκρίνεται πως, κανονικά δεν θα έπρεπε καν να τού απαντήσει, που ενώ λέει ότι είναι φίλος του, τού δίνει μια τόσο κακή συμβουλή, δηλαδή να πιστέψει έναν άνθρωπο θνητό, αγράμματο και εχθρό του Χριστού (δηλ. τον Μωάμεθ)!

Ο Τούρκος ακούγοντας αυτά γίνεται έξαλλος διατάζει νέο μαρτύριο: ξυλοδαρμό ακόμα πιο άγριο από αυτόν της εχτεσινής ημέρας, και στην συνέχεια να του τεντώσουν τα χέρια και τα πόδια και πάνω στην κοιλιά του να βάλουν μια μεγάλη λευκή πέτρα, ώστε να συμπιέσει το σώμα του σε σημείο ασφυξίας [Η πέτρα αυτή, μάλιστα, σώζεται μέχρι σήμερα στον τόπο του μαρτυρίου του, στο περίβολο Ναού που έχει χτιστεί εκεί, μέσα σε ένα ιδικό αφιερωματικό κτίσμα, και πάνω της έχουν χαράξει ανάγλυφη εικόνα, που παριστά τον τρόπο αυτόν του μαρτυρίου του]. Και παράλληλα, καθώς είναι πλακωμένος με την πέτρα, να τον κατακόψουν και να του ξεσκίσουν τις σάρκες!

Ο άγιος, έχοντας χάσει τόσο αίμα, φυσικό είναι ότι διψά. Οι δεσμώτες του τού δίνουν λασπωμένο νερό αναμεμειγμένο με χολή. Εκείνος, θυμάται το ξίδι και την χολή που έδωσαν οι σταυρωτές στον Χριστό και αγαλιάζει, σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και οι βασανιστές του θαυμάζουν. Ο δε Τούρκος Διοικητής βλέποντας κι εκείνος αυτήν του την χαρά και την αμετακίνητη πίστη του, εξοργίζεται ακόμα περισσότερο και διατάζει την οριστική του εκτέλεση: να τον παλουκώσουν για να λάβει τον πιο οδυνηρό θάνατο!

Δεμένος, οδηγείται στην πλατεία του Νεοχωρίου, όπου εκείνα τα χρόνια λάμβανε χώρα το παζάρι της περιοχής, και συγκεκριμένα τον πάνε δίπλα σε ένα μεγάλο Κυπαρίσσι, όπου σήμερα ίσταται ο μεγαλοπρεπής Ναός τού Αγίου [Όσο για το κυπαρίσσι, μέχρι να τεθούν τα θεμέλια τού Ναού, σωζόταν ξεραμένο]. Κατά την μεταφορά του στην πλατεία, όπου θα πραγματοποιείτο η θανατική του καταδίκη, «μιὰ ἀράπισσα μελανωτέρα εἰς τὴν ψυχὴν παρὰ εἰς τὸ σῶμα», όπως χαρακτηριστικώς γράφει ο συγγραφέας τού μαρτυρολογίου, στηριζόταν σε έναν τοίχο, δίπλα από μια βρύση με το όνομα «Λουτρόν» (η οποία βρύση, σώζεται έως και σήμερα σε καλή κατάσταση, αλλά καλυμμένη με βάτους, καθώς δεν γίνεται πλέον χρήση της) και μόλις είδε τον άγιο να περνά, άρχισε να τον βρίζει με αισχρές φράσεις. Εκείνος, μιμούμενος τον Κύριό του πάνω στον σταυρό, έλεγε χαμηλοφώνως «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσι» και δίχως να δώσει καμμιά κατάρα, απλώς έστρεψε το βλέμμα του προς την γυναίκα, η κεφαλή τής οποίας όμως, θαυματουργικώς εστράφη προς τα πίσω! Έμεινε δε σε αυτήν την κατάσταση για τα επόμενα 15 χρόνια και την έβλεπαν οι άλλοι κάτοικοι τής περιοχής!

Όταν έφτασε στον χώρο τής θανατικής του ποινής, και ενώ ο ίδιος προσευχόταν ακόμα πιο θερμά, ώστε ο Κύριος να δεχτεί την ψυχή του, οι Τούρκοι προχώρησαν στην εκτέλεση τής ποινής του δια σουβλισμού. Έτσι παλουκωμένο τον άφησαν για πολλές μέρες, ώστε να τον δουν όλοι οι Χριστιανοί τής περιοχής και να τρομοκρατηθούν, βγάζοντας από το μυαλό τους κάθε περαιτέρω ιδέα για Επανάσταση. Παρέδωσε την ψυχή του στις 4 Δεκεμβρίου 1601.

Τα θαυμαστά γεγονότα που ακολούθησαν τον θάνατο τού  αγίου Σεραφείμ.

Ήδη, ενώ το σώμα τού επισκόπου βρισκόταν αφημένο και στημένο στην πλατεία, άρχισαν να λαμβάνουν χώρα θαυμαστά γεγονότα, ως πρώτες ενδείξεις τής αγιότητός του. Διότι, ενώ τα νεκρά σώματα, με το πέρας των ωρών και των ημερών παθαίνουν διάφορες μεταβολές, το σώμα τού αγίου Σεραφείμ έμενε αναλλοίωτο από τις φυσικές μεταβολές: ούτε μύριζε δύσοσμα ούτε τυμπανίστηκε, ενώ αντίθετα διατηρούσε την φυσική του δροσιά και απέπνεε ευωδία, γεγονός που προκαλούσε τον θαυμασμό των διαβατών και την ανείπωτη χαρά των Χριστιανών, που αξιώθηκε η γενιά τους να δει εκείνα που άκουγαν από τους παλαιοτέρους να συμβαίνουν. Χαρά, την οποίαν επισκίαζε μόνο το ότι οι Τούρκοι, που το φυλούσαν νυχθημερόν, δεν τους άφηναν να πάρουν το βασανισμένο αυτό σώμα και να το θάψουν χριστιανικά.

Κάποια στιγμή, ο Διοικητής έδωσε εντολή να αποκοπεί το κεφάλι τού Σεραφείμ, και μαζί με τα κεφάλια άλλων επαναστατών, να σταλεί στα Τρίκαλα, όπου στήθηκαν στο κέντρο τής πλατείας τής πόλεως με μέτωπο προς την Δύση. Ενώ όμως όλων οι κεφαλές παρέμεναν ακίνητες, η κεφαλή τού Σεραφείμ κάθε πρωί βρισκόταν στραμμένη προς την Ανατολή, και αυτό συνέβαινε επί πολλές μέρες.

Το θαύμα αυτό πληροφορήθηκε ο ηγούμενος τής Ιεράς Μονής Δουσίκου, που εκείνες τις ημέρες βρισκόταν στα Τρίκαλα, και ο οποίος προσπάθησε να βρει τρόπο να λάβει την ιερή αυτή κεφαλή, ώστε να την φυλάξει στο μοναστήρι του. Βρήκε  έναν Αλβανό, που με την υπόσχεση ότι θα τού δώσει 50 γρόσια, εκείνος παραφύλαξε την νύχτα, και, όταν οι Τούρκοι σκοποί αποκοιμήθηκαν, έκλεψε την κεφαλή. Όμως, καθώς βιαζόταν, το ξύλο που την στήριζε έπεσε κάνοντας θόρυβο και έτσι οι φύλακες ξύπνησαν και τον κυνήγησαν. Όταν έφτασε στην γέφυρα τού Πηνειού, και βλέποντας τούς Τούρκους να πλησιάζουν, έριξε την κεφαλή μέσα στο ποτάμι, ώστε αφ’ ενός να μην ξαναπέσει στα χέρια τους, αφ’ ετέρου να μπορέσει να τρέξει και ο ίδιος πιο εύκολα.

Κάτω από την γέφυρα δύο ψαράδες είχαν τοποθετήσει τα δίχτυα τους, από την μια ακτή έως την άλλην. Το βράδυ, ο ένας τους, που παρέμενε για να τα φυλάει, βλέπει μια περίεργη φωτεινή στήλη να υψώνεται από το νερό έως τον ουρανό και συγχρόνως άκουγε υπέροχες ψαλμωδίες! Όπως ήταν φυσικό, τρομοκρατήθηκε και με το πρώτο φως τής ημέρας βρήκε τον συνάδελφό του και τού διηγήθηκε το περίεργο γεγονός. Το επόμενο βράδυ, παραφύλαξαν μαζί, και πράγματι, το φαινόμενο επαναλήφθηκε και το είδαν αμφότεροι! Με δέος περιμένουν το ξημέρωμα για να φωτίσει και να ψάξουν το νερό στο σημείο απ’ όπου είχαν δει να βγαίνει η φωτεινή στήλη. Εκεί λοιπόν, βρίσκουν την τίμια κάρα τού Σεραφείμ μπλεγμένη στα δίχτυα!

Την πάνε στο μοναστήρι τού Δουσίκου, όπου ο ηγούμενος έκπληκτος την βλέπει να τού έρχεται με άλλον τρόπο απ’ ό,τι υπολόγιζε, και χαρούμενος δίνει στους δύο ψαράδες τα 50 γρόσια που είχε υποσχεθεί στον Αλβανό! Την έθαψε κάτω από την Αγία Τράπεζα. Μετά από ένα διάστημα μετεφέρθη στην μονή Κορώνας, στην οποίαν ο Σεραφείμ είχε καρεί μοναχός, και φυλάσσεται εκεί μέχρι και σήμερα ευωδιάζουσα σε ασημένια λειψανοθήκη.

Έχει δε επιτελέσει πολλά θαύματα καθ’ όλα τα μετέπειτα χρόνια, ενώ εθεωρείτο ιδιαίτερα επιτυχής στην καταπολέμηση τής πανώλης, επιδημία τής οποίας είχε ενσκήψει στο χωριό Γούρα το 1815. Δεν προλάβαιναν να θάβουν τούς νεκρούς. Υπήρχαν περιπτώσεις που ολόκληρες οικογένειες πέθαιναν μέσα στα σπίτια τους, τα οποία μετατρέπονταν σε τάφο, καθώς οι νεκροί παρέμεναν εκεί, διότι κανείς δεν τολμούσε να τους μαζέψει απ΄ έξω, μη τυχόν και κολλήσει. Το θανατικό κράτησε για μήνες, ώσπου τον Μάιο τής επόμενης χρονιάς σκέφτηκαν να φέρουν και να λιτανέψουν την κάρα τού αγίου Σεραφείμ και το θαύμα επιτελέστηκε: η επιδημία σταμάτησε! Και από τότε, έως και σήμερα, οι Γουργιώτες τιμούν την μνήμη του όχι ανήμερα τής εορτής του στις 4 Δεκεμβρίου, αλλά ανήμερα τής λιτανείας και τού θαύματος στις 29 Μαΐου.

 Αλλά και μετά από περίπου εκατό χρόνια, το 1920, στο χωριό Μιζδάνι (σήμερα ονομάζεται Αγναντερό), όπου επίσης έπεσε θανατηφόρος ασθένεια, πλήττουσα ανθρώπους και ζώα, όταν τα πράγματα χειροτέρεψαν, οι κάτοικοι σκέφτηκαν να επικαλεστούν την βοήθεια τού αγίου Σεραφείμ. Την Πέμπτη τής πρώτης εβδομάδος των νηστειών τής Μεγάλης Τεσσαρακοστής, μία ομάδα χωριανών, περπατώντας επί ώρες, πάει στο μοναστήρι και φέρνει την Τίμια Κάρα του. Οι κάτοικοι τού χωριού συγκεντρωμένοι περίμεναν στην είσοδο αυτού. Υποδέχονται την εικόνα και όλοι μαζί, με δάκρυα στα μάτια γονάτισαν στην πλατεία τού χωριού κάνοντας δέηση υπέρ υγείας και ταχείας αναρρώσεως. Και πράγματι, από την στιγμή εκείνη, οι ασθενείς, άνθρωποι και ζώα, άρχισαν να γίνονται καλά και να σηκώνονται από το κρεββάτι και άλλος κανείς δεν ξαναρρώστησε από την πανώλη! Εις ανάμνησιν μάλιστα αυτού τού θαύματος, μέχρι και σήμερα, πολλοί κάτοικοι, καί μάλιστα νέοι, έρχονται κάθε χρόνο την ίδια ημέρα, για να πάρουν την Τίμια Κάρα τού Αγίου Σεραφείμ και να την μεταφέρουν πεζή στο χωριό τους, όπου γίνεται δεκτή με τιμές και περιφέρεται σε όλα τα σπίτια για ευλογία και αγιασμό.

Επτά χρόνια αργότερα, το έτος 1927, στην Καρδίτσα υπήρξε μεγάλη ξηρασία.

Για πάρα πολλούς μήνες, ακόμη και τον χειμώνα, δεν έβρεχε. Τα σπαρτά τους άρχισαν να ξεραίνονται και τα ζώα να πεθαίνουν. Οι κάτοικοι βρέθηκαν σε απόγνωση. Πήγαν στον Μητροπολίτη Ιεζεκιήλ και τού ζήτησαν να κάνει κάτι. Εκείνος είπε να πάρουν τὴν κάρα τού Αγίου Σεραφείμ για λιτανεία. Πράγματι, την Κυριακή των Μυροφόρων, φθάνει η κάρα στον Μητροπολιτικό Ναό τής Καρδίτσας, όπου τελείται Θεία Λειτουργία και στην συνέχεια στην πλατεία λιτανεία και δέηση για τὴν ανομβρία. Και -ω τού θαύματος!- εκεί που ο ουρανός ήταν καταγάλανος και ο ήλιος έκαιγε, άρχισαν να μαζεύονται σύννεφα, ο ουρανός να μαυρίζει και τελικά σύντομα να βρέχει καταρρακτωδώς! Εις ανάμνησιν αυτού τού θαύματος μάλιστα, καθιερώθηκε με προεδρικό διάταγμα η εορτή τού Αγίου Σεραφείμ την Κυριακή των Μυροφόρων στην περιοχή.

Όσο για τον τόπο τού μαρτυρίου τού Σεραφείμ, το Φανάρι Καρδίτσης, η παράδοση αναφέρει ότι ντόπιοι έβλεπαν επί συνεχή έτη, κατά την νύκτα της 3ης προς την 4ην Δεκεμβρίου (όταν εορτάζεται ο άγιος), φωτεινή στήλη απ’ τον ουρανό (αντίστοιχη με αυτήν που είχαν δει οι ψαράδες κατά την ανεύρεση τής κάρας του) να κατευθύνεται στο τόπο κοντά στο τζαμί, που υπήρχε κάτω και βόρεια τού φρουρίου.

Βοήθειά μας ο Άγιος!

Μηνάς Κασιμάτης

Πηγές

– Βασιλείου Ι. Πάνος, «Σεραφείμ», ΘΗΕ, τ. 11 (1967), στ. 52-54.

– Βοβολίνη Α. Κωνσταντίνου, Η Εκκλησία εις τον αγώνα της ελευθερίας 1453-1953, εκδ. Κέρκυρα, Αθήνα 20033.

– Νανάκου Σάββα, Ο Άγιος ιερομάρτυς Σεραφείμ, Θεσσαλονίκη 1978.

– Παπαδοπούλου Χρυσ., «Ο Λαρίσης-Τρίκκης Διονύσιος Β΄ ο ‘Φιλόσοφος’ ο χλευαστικός επικληθείς ΄Σκυλλόσοφος’ (1541-1611)», Ηπειρωτικά Χρονικά, Η΄ (1933), σ. 150-188.

– Σάθα Κ., Τουρκοκρατουμένη Ελλάς, φωτοτυπική ανατύπωσις, εκδ. Αρσενίδη, χ.χ.τ. (σ. 214-221).

– Ο Βίος του Αγίου Σεραφείμ, Ιερά Μονή Κορώνης,

http://www.monikoronis.gr/index.php/sermons/the-life

– Άγιος Σεραφείμ, Φανάρι Καρδίτσας,

https://sites.google.com/site/fanarikarditsa/axiotheata/agios-serapheim

Απολυτίκιον

Ἦχος ἅ’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τῶν Ἀγράφων τὸν γόνον, Φαναριοῦ τὸν πρόεδρον, καὶ Μονῆς Κορώνης τὸ κλέος Σεραφεὶμ εὐφημήσωμεν ἀθλήσας γὰρ λαμπρῶς ὑπὲρ Χριστοῦ, θαυμάτων ἐπομβρίζει δωρεᾶς καὶ λυτροῦται νοσημάτων φθοροποιῶν, τοὺς πίστει ἀνακράζοντας· δόξα τῷ δεδωκότι σοὶ ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διά σου, πάσιν ἰάματα.