Πρωτότυπο Κείμενο (Ματθ. 19, 16-26)
Τῶ καιρῷ ἐκείνῳ, νεανίσκος τις προσῆλθε τῷ ᾿Ιησοῦ, γονυπετῶν αὐτόν, καὶ λέγων· Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα ἔχω ζωὴν αἰώνιον; ῾Ο δὲ εἶπεν αὐτῷ· Τί με λέγεις ἀγαθόν; Οὐδεὶς ἀγαθὸς εἰ μὴ εἷς ὁ Θεός. Εἰ δὲ θέλεις εἰσελθεῖν εἰς τὴν ζωήν, τήρησον τὰς ἐντολάς. Λέγει αὐτῷ· Ποίας; ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπε· Τὸ «οὐ φονεύσεις, οὐ μοιχεύσεις, οὐ κλέψεις, οὐ ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα», καὶ «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν». Λέγει αὐτῷ ὁ νεανίσκος· Πάντα ταῦτα ἐφυλαξάμην ἐκ νεότητός μου· τί ἔτι ὑστερῶ; ῎Εφη αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανῷ, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι. ᾿Ακούσας δὲ ὁ νεανίσκος τὸν λόγον ἀπῆλθε λυπούμενος· ἦν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά. ῾Ο δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπε τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ· ᾿Αμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι δυσκόλως πλούσιος εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Πάλιν δὲ λέγω ὑμῖν, εὐκοπώτερόν ἐστι κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν. ᾿Ακούσαντες δὲ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐξεπλήσσοντο σφόδρα λέγοντες· Τίς ἄρα δύναται σωθῆναι; ᾿Εμβλέψας δὲ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Παρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστι, παρὰ δὲ Θεῷ πάντα δυνατά ἐστι.
Απόδοση στη Νέα Ελληνική
Εκεῖνο τὸν καιρό, πλησίασε τὸν ᾿Ιησοῦ κάποιος νεαρός, γονάτισε μπροστά του καὶ τοῦ εἶπε· ᾿Αγαθὲ Διδάσκαλε, τί καλὸ νὰ κάνω γιὰ ν᾿ ἀποκτήσω αἰώνια ζωή; ῾Ο ᾿Ιησοῦς τοῦ εἶπε· Γιατί μὲ ὀνομάζεις ἀγαθό; Κανένας δὲν εἶναι ἀγαθός, παρὰ μόνο ἕνας, ὁ Θεός. ῍Αν θέλεις πάντως νὰ μπεῖς στὴ ζωή, τήρησε τὶς ἐντολές. Ποιές; τοῦ λέει. Κι ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε· Τὸ μὴ σκοτώσεις, μὴ μοιχεύσεις, μὴν κλέψεις, μὴν ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴ μητέρα σου καὶ ἀγάπα τὸν πλησίον σου ὅπως τὸν ἑαυτό σου. ῞Ολα αὐτὰ τὰ τηρῶ ἀπὸ πολὺ μικρός, τοῦ λέει ὁ νεαρός. Σὲ τί ἀκόμα ὑστερῶ; ῾Ο ᾿Ιησοῦς τοῦ ἀπάντησε· ῍Αν θέλεις νὰ γίνεις τέλειος, πήγαινε πούλησε τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ δῶσε τὰ χρήματα στοὺς φτωχούς, καὶ θὰ ἔχεις θησαυρὸ κοντὰ στὸν Θεό· κι ἔλα νὰ μὲ ἀκολουθήσεις. Μόλις ἄκουσε τὴν ἀπάντηση ὁ νεαρός, ἔφυγε λυπημένος, γιατὶ εἶχε μεγάλη περιουσία. Τότε ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπε στοὺς μαθητές του· Σᾶς βεβαιώνω πὼς δύσκολα θὰ μπεῖ πλούσιος στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Καὶ σᾶς τὸ ἐπαναλαμβάνω· Εἶναι εὐκολότερο νὰ περάσει καμήλα ἀπὸ βελονότρυπα, παρὰ νὰ μπεῖ πλούσιος στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. ῞Οταν τ᾿ ἄκουσαν οἱ μαθητές του, ἔνιωσαν μεγάλη κατάπληξη κι ἔλεγαν· Τότε ποιὸς μπορεῖ νὰ σωθεῖ; ῾Ο ᾿Ιησοῦς τοὺς κοίταξε καὶ εἶπε· Αὐτὸ εἶναι ἀδύνατο γιὰ τοὺς ἀνθρώπους· γιὰ τὸν Θεὸ ὅμως ὅλα εἶναι δυνατά.
Ο ΠΛΟΥΣΙΟΣ ΝΕΑΝΙΣΚΟΣ (Ματθ. 19, 16-26)
†ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ, από την Ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως και Πρεβέζης ΕΔΩ
(Διασκευή ομιλίας στη Μυρσίνη, στις 25/8/1996)
Ενθουσιάζει τον Πατέρα μας
Ακούσαμε στο ευαγγέλιο, ότι ένας νέος πήγε στον Κύριό μας Ιησού Χριστό και τον ρώτησε: «Διδάσκαλε αγαθέ, τι πρέπει να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή;». Μας λέει κατ’ αρχήν το Ευαγγέλιο, ότι το θέμα της αιώνιας ζωής είναι κάτι το πολύ σοβαρό και πρέπει να απασχολεί γέρους και νέους. Και ότι το πρόβλημα της αιώνιας ζωής συνάπτεται πάντοτε με τις καλές πράξεις.
Κάνει ποτέ άνθρωπος καλό, χωρίς να έχει την σκέψη του στον Χριστό και στο λόγο Του; Χωρίς να έχει την σκέψη της αιώνιας ζωής; Και ο Κύριος μας είπε, ότι είναι καλότυχος εκείνος που θησαυρίζει, μαζεύει δηλαδή αγαθά -καλές πράξεις στο όνομά Του- γιατί θα βρει ανταμοιβή στην αιώνια ζωή.
Ρώτησε λοιπόν ο νεαρός:
-Τι πρέπει να κάνω για να πάω στον Παράδεισο;
Απάντησε ο Χριστός:
-Καλές πράξεις παιδί μου. Ποιές είναι οι καλές πράξεις; Ου φονεύσεις, ου μοιχεύσεις, ου κλέψεις, ου ψευδομαρτυρήσεις. Μη κάνεις ποτέ τέτοιες βρωμοδουλειές. Αντίθετα να προσφέρεσαι να βοηθήσεις, να εξυπηρετήσεις, να κάνεις το καλό. Να είσαι πρόθυμος να πας να παρηγορήσεις. Υπάρχει πιο γλυκό πράγμα;
Ξέρετε πόσο αγάλλονται οι ουρανοί, οι άγγελοι και οι άγιοι και τα επίγεια, οι άνθρωποι, βλέποντας να υπάρχει στον κόσμο αγάπη και συμπόνια. Είναι πράγματα που κάνουν τον άνθρωπο να μοιάζει με τον Θεό. Να είναι εικόνα του Θεού. Μακάριος ο άνθρωπος που έχει τέτοια καλά αισθήματα και τα καλλιεργεί όλο και πιο πολύ. Και έχει πρόθυμη διάθεση να θέλει να κάνει το καλό. Να εκδηλώνει καλωσύνη, αγάπη, ενδιαφέρον. Να μην στρέφεται μόνο γύρω από τον εαυτό του, αλλά να θυμάται ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι.
Το να βοηθεί κανείς τον συνάνθρωπό του, να τον ενισχύει, να τον παρηγορεί, είναι εκείνο που κυριολεκτικά ενθουσιάζει τον Πατέρα μας «τον εν τοις ουρανοίς». Που για να μας ξεκουράσει και να μας αλαφρώσει από το βάρος των αμαρτιών μας, έδωκε τον Υιόν αυτού τον μονογενή να σταυρωθεί για να έχουμε έλεος και συγχώρηση.
Ξεφτίζουν τα επίγεια
Ξαναρώτησε ο νέος:
-Τι άλλο μπορώ να κάνω Κύριε;
Του απάντησε ο Χριστός:
-Αν θέλεις να προχωρήσεις λίγο πιο πάνω, μοίρασε τα υπάρχοντά σου στους φτωχούς και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό. Και έλα κοντά μου.
Ξέρετε τι κρύβει το «μοίρασε τα υπάρχοντά σου στους φτωχούς»; Σημαίνει να σκέπτεσαι πιο πολύ τους άλλους από τον εαυτό σου. Μη γίνεσαι άνθρωπος που ζει μόνο για τον εαυτό του. Να σκέπτεσαι και τους άλλους. Από κείνα που έχεις, μοίραζε στον κόσμο. Και θα αποκτήσεις θησαυρό στον ουρανό. Φθαρτούς θησαυρούς έχεις. Θα αποκτήσεις άφθαρτο θησαυρό.
Ποιοί είναι οι φθαρτοί θησαυροί; Παραδείγματα:
- • Τα τρόφιμα που έχουμε για να φάμε: Σήμερα τα τρόφιμα έχουν πάνω ημερομηνία λήξεως. Μετά είναι για πέταμα. Αν τα φας, ζημία θα έχεις. Τα αγαθά μας, φθείρονται, χαλάνε. Καλότυχος εκείνος που δίνει πράγματα που χαλάνε και παίρνει άφθαρτα.
- • Το σπίτι μας: Το φτειάξαμε καινούργιο. Πέρασαν μερικές δεκαετίες και να, έγινε σαράβαλο. Παρότι είναι φτειαγμένο από τα καλύτερα υλικά.
Όλα τα επίγεια αγαθά χαλάνε.
- • Έχουμε χρυσάφι: Δεν χαλάει το χρυσάφι. Αλλά χάνει την αξία που έχει μέσα μας. Όταν έχεις χρυσά σκουλαρίκια και βραχιόλια, στην αρχή κάθε τόσο τα κοιτάζεις. Στέκεις συνεχώς μπροστά στον καθρέφτη για να δεις πώς φαίνεσαι με τα ωραία στολίδια. Περνά λίγος καιρός, και φεύγει από τον άνθρωπο η λαχτάρα για την εξωτερική εμφάνιση και για την ομορφιά. Και βγάζει τα χρυσά στολίδια και τα βάζει στο συρτάρι.
-Δεν βαριέσαι. Χόρτασα. Τι κέρδισα; Έβαλα μέσα μου τίποτε; Και αν δεν τα είχα φορέσει ποτέ, τι θα είχα ζημιωθεί; Να, και το χρυσό είναι πράγμα που φθείρεται, αφού φθείρεται μέσα μας η αξία του.
- • Υπάρχει και κάτι που θεωρείται πολυτιμότερο. Είναι η ομορφιά και η χάρη που έχει η ζωή του ανθρώπου στα νιάτα του. Δεν υπάρχει τίποτε ομορφότερο από τα νιάτα στον κόσμο.
Τότε ο άνθρωπος είναι όμορφος. Έχει ωραία αισθήματα. Ενθουσιασμό. Και προπαντός έχει λεβεντιά και χάρη. Ποιός δεν μακαρίζει τον πατέρα που έχει νέα και γερά παιδιά.
Να όμως που και τα νιάτα φθείρονται. Ήρθε το δυστύχημα -μέσα σε ένα λεπτό- και το παιδί χάθηκε χωρίς να το περιμένει κανείς. Αφήνοντας σε καθένα που το ακούει, ακόμη και αν είναι από πέτρα, θλίψη. Γιατί ο άνθρωπος έτσι έχει φτειαχτεί από τον Θεό. Κάθε τι το κακό στο διπλανό μας, μας αγγίζει και μας κάνει να πονάμε. Ας έχει δόξα ο Θεός που μας έφτειαξε έτσι. Να είμαστε άνθρωποι και όχι θηρία. Να είμαστε άνθρωποι με καλά αισθήματα με μια αγγελική ψυχή και διάθεση που μας φωνάζει: «Καλλιεργείστε τον εαυτό σας όσο μπορείτε περισσότερο, για να γεμίσετε με χαρά τον ουρανό, αλλά και τον εαυτό σας, όταν θα αξιωθείτε να πάτε στον ουρανό.
Φθείρουν αυτόν που τα κυνηγά
Είπαμε ότι τα επίγεια αγαθά φθείρονται. Δεν φθείρονται όμως μόνο. Έχουν και ένα άλλο κακό. Φθείρουν τον άνθρωπο. Δηλαδή «χαλάνε» και ζημιώνουν τον άνθρωπο που θα ξεχάσει ότι είναι πρόσκαιρα και θα τα θεωρήσει πολύτιμα. Τον φθείρουν για πάντα.
Παράδειγμα: Βάζει στόχο του ένας άνθρωπος να αποκτήσει χρήματα πολλά. Ξανοίγεται στου κόσμου τις δουλειές. Μα ξαφνικά γίνεται κάτι… Χρεωκοπία! Πάνε τα λεφτά του. Μετά τον πόλεμο του 1940, έγινε χρεωκοπία στην πατρίδα μας. Όσοι ήταν πλούσιοι, έγιναν φτωχοί. Αδέκαροι. Όλα τα αγαθά έσβησαν. Πόσα τέτοια γίνονται. Έγινε σεισμός; Πάει το σπίτι. Έγινε δυστύχημα; Πάνε τα νιάτα.
Μα υπάρχουν και χειρότερα.
Ένας άνθρωπος θέλει να «αξιοποιήσει» τη ζωή του. Να την χαρεί. Να την χορτάσει. Να την γλεντήσει. Την θεώρησε πολύτιμο αγαθό. Και ο πόθος για διασκέδαση τον έσπρωξε στον υπόκοσμο. Και ο υπόκοσμος στα ναρκωτικά. Τι χειρότερη καταστροφή; Τι χειρότερη φθορά; Ποιού φθορά; Αυτού που όλοι τον καμάρωναν. Τώρα τον βλέπει όλος ο κόσμος και θλίβεται. Δακρύζουν και λένε: «Κρίμα το παιδί».
Ένας άλλος άνθρωπος πορνεύει. Νομίζει πως αυτό είναι μια φυσική ανάγκη και δεν γίνεται αλλιώς. Και έτσι ζημιώνει την ψυχή του. Δεν έχει δίκιο που λέει ότι η πράξη αυτή είναι φυσική ανάγκη. Γιατί τότε πώς εξηγείται ότι ένας που είναι παντρεμένος μοιχεύει; Φυσική ανάγκη τον σπρώχνει ή ψυχική; Αν είναι φυσική ανάγκη, έχει σύζυγο. Μήπως κάτι άλλο του φταίει; Κάτι ψυχικό. Κάτι που έχει να κάνει με λάθος τοποθετήσεις του;
Δεν είναι μόνο σάρκα ο άνθρωπος είναι και ψυχή. Και η ψυχή έχει προτεραιότητα σε όλα. Μακάριος εκείνος που δίνει προτεραιότητα στην ψυχή και για την ψυχή πατάει τις επιθυμίες και νηστεύει. Και ξέρει να πατάει και τις άλλες επιθυμίες και να εγκρατεύεται. Γιατί; Για την αιώνια ζωή. Για το θέλημα του Πατέρα μας.
Καλότυχος αυτός που δεν απλώνει χέρι να πάρει ξένα πράγματα.
Καλότυχος αυτός που δεν παραβαίνει τις εντολές του Θεού.
«Κάλλιο δέκα και καρτέρει», αφού το λέει ο Θεός
Έτσι είναι. Τα αγαθά του κόσμου φθείρονται και φθείρουν. Δεν πρέπει κανείς να τα εμπιστεύεται.
Γι’ αυτό λέει ο Κύριος:
-Χρησιμοποίησε τα αγαθά που έχεις για το καλό. Και θα βρεις θησαυρό στον ουρανό. «Δεύρο ακολούθει μοι». Θα είσαι κοντά μου άμα κοιτάζεις τους άλλους και θέλεις να τους ευεργετείς. Οι καλές πράξεις, είναι θησαυροί «εν ουρανώ».
Πόσο θα έπρεπε αυτά τα λόγια του Χριστού να μας συνετίζουν! Να μας προβληματίζουν. Και να μας δίνουν ενθουσιασμό. Έτσι να σκεπτόμαστε! Όχι «κάλλιο ένα και στο χέρι, παρά δέκα και καρτέρει». Όχι εγώ τώρα θέλω να φάω, να πιώ, να γλεντήσω. Όποιος σκέπτεται ότι ο λόγος του Θεού είναι η μεγαλύτερη αλήθεια λέει: «Καλύτερα δέκα και καρτέρει, αφού το λέει ο Θεός. Γιατί πόσα χρόνια μου έμειναν (στο χέρι) να διασκεδάσω; Μιλάμε για χρόνια; Και αν είναι μόνο ημέρες ή στιγμές; Κάλλιο λοιπόν δέκα και καρτέρει!»
Όποιος έχει αυτό το φρόνημα έχει μέσα του αληθινή σοφία από τον Θεό. Έχει φωτισμό και χάρη. Και στο περιβάλλον του σκορπάει –σαν φυσική συνέπεια της σοφίας του Θεού- χαρά, ειρήνη, ανάπαυση, ευγένεια. Τέτοιοι άνθρωποι ομορφαίνουν τον κόσμο. Να μας φωτίζει ο Θεός να βαδίζουμε σ’ αυτό τον δρόμο, που μας υποδεικνύει μέσα στο άγιο Ευαγγέλιο.
Λέει ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: ο λόγος του Χριστού είναι γλυκύτατος. Έχει δίκιο. Ποιός λόγος του Χριστού δεν γεμίζει γλύκα την ψυχή μας; Ας προσπαθήσουμε να γλυκαίνουμε την ψυχή μας με την σοφία του Θεού, για να γλυκαίνουμε και την καρδιά και την ψυχή και τη ζωή των άλλων. Πώς; Χρησιμοποιώντας για το καλό όλων τα υλικά αγαθά, την δυναμικότητα που έχουμε στα νιάτα μας, την ομορφιά της ψυχής μας, τον φωτισμό μας, την προθυμία μας. Αμήν.-