Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες ἐκδόθηκαν τά νέα ἡμερολόγια «Τσέπης» καί «Τοίχου» τῆς Μητροπόλεώς μας γιά τό ἔτος 2024.
Ἤδη βρίσκονται στίς Ἐνορίες μας καί διατίθενται στούς πιστούς. Τό ἡμερολόγιο «Tσέπης» εἶναι ἀφιερωμένο στά ἁμαρτήματα τῆς γλώσσας.
Ἀκολουθεῖ τό κείμενο τῆς «Ἀφιέρωσης».
Οἱ ἄνθρωποι εἴμαστε πλάσματα τοῦ Θεοῦ. Δημιουργήματα τῆς ἀγάπης Του. Ἔκφραση τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, πού φανερώθηκε κατά τή δημιουργία μας, εἶναι ἕνα μεγάλο δῶρο πού μᾶς ἔδωσε καί ἕνας ὑψηλός σκοπός πού μέσα στή ζωή μας ἔθεσε. Τό δῶρο εἶναι ὅτι μᾶς ἔπλασε «κατ᾽ εἰκόνα» δική Του, ὄντα λογικά καί ἐλεύθερα μέ ἀθάνατη ψυχή. Ὁ μεγάλος σκοπός πού ἔθεσε μέσα στή ζωή μας εἶναι τό «καθ᾽ ὁμοίωσιν». Νά μποροῦμε, δηλαδή, μέ τήν καλή χρήση τῆς ἐλευθερίας μας, μέ τόν προσωπικό μας ἀγώνα, νά προχωροῦμε στήν ἀρετή, νά φτάσουμε στήν τελειότητα, νά μοιάσουμε στόν ἴδιο τόν Θεό.
Ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἐξέπεσε ἀπό τόν ἀρχικό προορισμό του. Ἀμαύρωσε μέσα του τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἔχασε τή δυνατότητα νά ἐπιτύχει τήν τελείωσή του. Διέφθειρε τήν πατρική δωρεά καί πλανήθηκε στή χώρα τῆς ἀποστασίας καί τῆς ἁμαρτίας.
Ἀπό τήν πτώση αὐτή μᾶς ἀνέστησε ὁ Κύριός μας. Θεράπευσε τήν ἄρρωστη φύση μας. Ἄνοιξε τήν κλεισμένη πύλη τῆς Βασιλείας Του. Καί μᾶς προσκάλεσε στόν δρόμο τῆς τελειότητας, χαρίζοντάς μας τή θεία υἱοθεσία. Δηλαδή, τή δυνατότητα νά γίνουμε κατά χάριν παιδιά Του, ζῶντας κατά τό θέλημά Του καί τηρώντας τίς ζωηφόρες ἐντολές Του.
* * *
Ἡ Χριστιανική ζωή, κοντά στά ἄλλα, περιλαμβάνει καί τήν προσπάθεια νά καταπολεμήσουμε τά λεγόμενα ἁμαρτήματα τῆς γλώσσας, δηλαδή τήν κατάκριση, τή διαβολή, τή συκοφαντία καί τήν ἱεροκατηγορία. Πνευματική πρόοδος γιά τόν ἀγωνιζόμενο χριστιανό δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει ἄν δέν προσπαθεῖ νά ἐλέγχει τή γλώσσα του καί νά ἀποφεύγει τά ὀλισθήματά της. Ὁ Κύριος ὑπογραμμίζει: «Μήν κρίνετε τούς συνανθρώπους σας, γιά νά μή σᾶς κρίνει κι ἐσᾶς ὁ Θεός· διότι μέ τό κριτήριο πού κρίνετε θά κριθεῖτε, καί μέ τό μέτρο πού μετρᾶτε θά μετρηθεῖτε» (Ματθ. 7, 1-2).
Ὡς Χριστιανοί, ὅπως διδάσκει ὁ Χριστός μας, ὀφείλουμε νά προσέχουμε τό τί ἀκοῦμε (Μάρκ. 4,24), ἀλλά καί τό πῶς τό ἀκοῦμε (Λουκ. 8,18). Τό πρῶτο ἀναφέρεται στό ἀντικείμενο, δηλαδή στά πράγματα πού ἀκοῦμε· τό δεύτερο στό ὑποκείμενο, δηλαδή σ᾽ ἐμᾶς τούς ἴδιους, πού σημαίνει τή διάθεση μέ τήν ὁποία ἀκοῦμε κάτι.
Ὁ ἄνθρωπος ἀσφαλῶς δικαιοῦται νά κρίνει. Ἡ ἱκανότητα τοῦ νά κρίνουμε, δηλαδή νά ἀξιολογοῦμε, νά διακρίνουμε καί νά συγκρίνουμε, ἀποτελεῖ δῶρο τοῦ Θεοῦ. Προσοχή ὅμως! Δέν πρέπει νά κρίνουμε ἐπιπόλαια καί ἀβασάνιστα: «Μή κρίνετε κατ᾽ ὄψιν ἀλλά τήν δικαίαν κρίσιν κρίνατε» τονίζει ὁ Κύριος (Ἰω. 7,24). Καί σέ καμιά περίπτωση, νά κατακρίνουμε. Αὐτό σημαίνει ἡ ἐντολή Του: «Μή κρίνετε, καί οὐ μή κριθῆτε» (Λουκ. 6,37).
* * *
Οἱ Χριστιανοί ὀφείλουμε νά ἀγαποῦμε τούς ἄλλους στόν βαθμό πού ἀγαποῦμε τόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας (Ματθ. 21,39). Ὅταν, λοιπόν, ἀγαποῦμε εἰλικρινά τούς συνανθρώπους μας, αὐτή ἡ ἀγάπη δέν μᾶς ἐπιτρέπει νά τούς κατακρίνουμε καί νά τούς κακολογοῦμε. Ἡ κατάκριση καί ὅλα τά συναφή ἁμαρτήματα τῆς γλώσσας (διαβολή, συκοφαντία, κακολογία, ἱεροκατηγορία) δείχνουν ὅτι δέν ἔχουμε ἀγάπη στήν καρδιά μας. Δικαιώνουμε ὑποκριτικά τόν ἑαυτό μας καί μέ πολλή εὐκολία κατακρίνουμε τούς ἄλλους.
Ὁ Κύριος Ἰησοῦς ὑπῆρξε πολύ αὐστηρός μπροστά σέ μιά τέτοια συμπεριφορά: «Γιατί βλέπεις τό σκουπιδάκι στό μάτι τοῦ ἀδερφοῦ σου καί δέ νιώθεις ὁλόκληρο δοκάρι πού εἶναι στό δικό σου μάτι; Πῶς μπορεῖς νά λές στόν ἀδερφό σου ̒̒”ἀδερφέ, ἄφησε νά βγάλω τό σκουπιδάκι ἀπό τό μάτι σου”, ὅταν ἐσύ ὁ ἴδιος δέ βλέπεις ὀλόκληρο δοκάρι στό μάτι σου; Ὑποκριτή! Βγάλε πρώτα ἀπό τό μάτι σου τό δοκάρι καί τότε θά δεῖς καθαρά καί θά μπορέσεις νά βγάλεις τό σκουπιδάκι ἀπό τό μάτι τοῦ ἀδερφοῦ σου» (Λουκ. 6, 41-42).
* * *
Εἶναι μεγάλη ἡ βλάβη πού προκαλεῖ ἡ κατάκριση. Ζημιώνει πνευματικά ὀ ἴδιος πού κατακρίνει, προδιαθέτει ἀρνητικά αὐτούς πού τόν ἀκοῦνε καί βλάπτει τήν ὑπόληψη τοῦ ἀδερφοῦ του.
Ὀλισθαίνοντας στά ἁμαρτήματα τῆς γλώσσας, παραβιάζουμε θεμελιώδη κανόνα δικαιοσύνης: κάτι πού δέν θέλουμε νά κάνουν οἱ ἄλλοι σ᾽ ἐμᾶς, τό κάνουμε ἐμεῖς στούς ἄλλους. «Ὅπως θέλετε», διδάσκει ὁ Κύριος, «νά σᾶς συμπεριφέρονται οἱ ἄνθρωποι, ἔτσι ἀκριβῶς νά συμπεριφέρεστε κι ἐσεῖς σ᾽ αὐτούς» (Λουκ. 6,31).
Ἀσφαλῶς δέν θέλουμε νά μᾶς κατακρίνουν οἱ ἄλλοι. Νά μᾶς συκοφαντοῦν. Νά μᾶς διαβάλλουν. Ἑπομένως ὀφείλουμε κι ἐμεῖς νά μήν κατακρίνουμε καί νά μήν διαβάλλουμε τούς ἄλλους. Πολύ περισσότερο, ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας μας, δέν πρέπει νά κατηγοροῦμε καί νά διαβάλλουμε τούς κληρικούς μας, πού εἶναι οἱ ποιμένες καί οἱ πνευματικοί μας πατέρες. Ἡ ἱεροκατηγορία ἀποτελεῖ βαρύ ἁμάρτημα. Ἀντί νά κατηγοροῦμε υἱοθετώντας ἀβασάνιστα φῆμες καί διαδόσεις, οἱ χριστιανοί ὀφείλουμε νά προσευχόμαστε γι᾽ αὐτούς. Ἡ κατάκριση δείχνει ἔλλειψη ἀγάπης, ἀφιλαδελφία. Ἡ προσευχή γιά τόν ἀδελφό καί τή διόρθωσή του φανερώνει ὅτι τόν ἀγαποῦμε εἰλικρινά καί ἐπιθυμοῦμε τήν κατά Χριστόν προκοπή του.
* * *
Ἀσφαλής ὁδηγός μας στόν ἀγώνα μας νά πολεμήσουμε καί νά ἐκριζώσουμε τά ἁμαρτήματα τῆς γλώσσας εἶναι ἡ ἐμπειρία τῶν Ἁγίων. Ἀπέφευγαν συστηματικά νά περιεργάζονται καί νά κρίνουν τά ἁμαρτήματα τῶν ἄλλων. Ἐπικέντρωναν ὅλη τήν πνευματική προσοχή τους στά δικά τους ἁμαρτήματα· στόν πνευματικό τους ἀγώνα νά καθαρίσουν τόν ἑαυτό τους ἀπό τά διάφορα πάθη. Καί κινούμενοι ἀπό γνήσια φιλαδελφία, προσεύχονταν καί παρακαλοῦσαν τόν Θεό νά χαρίσει μετάνοια καί διόρθωση στούς ἀδελφούς τους.
Αὐτή τήν ἐμπειρία τῶν Ἁγίων συμπυκνώνει ἡ εὐχή τοῦ ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, τήν ὁποία μέ συντριβή καί κατάνυξη ἐπαναλαμβάνουμε συχνά κατά τήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς: «Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου…, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τά ἐμά πταίσματα καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου».
Ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας ἀφιερώνει τό ἐφετινό ἡμερολόγιό της στά ἁμαρτήματα τῆς γλώσσας καί εὔχεται ὅλοι μας ν᾽ ἀγωνιστοῦμε γιά νά τά καταπολεμήσουμε μέ τή χάρη καί τή δύναμη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.