Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε Ω Ν
Σ Α Β Β Α Τ Ο 1 0 Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ 2 0 2 2
ΩΡΑ 11.00 π.μ.:
Πάνδημο Μνημόσυνο στό Κοιμητήριο Νέας Σμύρνης, ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν θυμάτων τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς, ἀλλά καί ὅλων τῶν προσφύγων πού ἐγκαταστάθηκαν στή Νέα Σμύρνη καί ἀναπαύονται στό Κοιμητήριο τῆς πόλεώς μας.
ΩΡΑ 7.00 μ.μ.:
Ἑόρτιος Πολυαρχιερατικός Ἑσπερινός στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς, ἐπί τῇ μνήμῃ τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἱερομάρτυρος Χρυσοστόμου, Μητροπολίτου Σμύρνης καί τῶν σύν αὐτῷ.
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 1 1 Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ 2 0 2 2
ΩΡΑ 7.00 π.μ.:
Ὄρθρος καί Πολυαρχιερατική θεία Λειτουργία, μέ τή συμμετοχή τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου κ. Δωροθέου καί τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Ὠρεῶν κ. Φιλοθέου στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς.
ΩΡΑ 7.00 μ.μ.:
Παρουσίαση στόν Ἱερό Ναό τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς τοῦ βιβλίου «Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος» τοῦ κ. Ἀθανασίου Μπιλιανοῦ, ἐκπαιδευτικοῦ τοῦ Κολλεγίου Ἀθηνῶν.
Τό βιβλίο θά παρουσιάσουν οἱ :
• Ἰωάννης Παναγιωτόπουλος, Ἀναπληρωτής Καθηγητής Γενικῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας τοῦ Τμήματος Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ε.Κ.Π.Α.
• Γεώργιος Φίλιας, Καθηγητής Λειτουργικῆς τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ε.Κ.Π.Α.
• Εὐστάθιος Λιανός-Λιαντῆς, Ἐπίκουρος Καθηγητής τοῦ Τμήματος Κοινωνικῆς Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ε.Κ.Π.Α.
Ὕμνους ἀπό τήν Ἀκολουθία τοῦ ἱερομάρτυρος θά ψάλει ἡ Χορωδία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας.
Τήν ἐκδήλωση συντονίζει ὁ Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Γκλίβας, Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νέας Σμύρνης.
Ἡ πορεία καί τό μαρτύριο τοῦ Ἁγίου
Ὁ Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος ἀνήκει στά ἐπιφανῆ καί ἰδιαίτερα προβεβλημένα θύματα τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς.
Ὁ νέος ἱερομάρτυρας τῆς Ἐκκλησίας γεννήθηκε τό 1867 στήν Τρίγλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Σπούδασε στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης καί ἔπειτα ὑπηρέτησε ὡς Διάκονος στήν Ἱερά Μητρόπολη Μυτιλήνης καί τήν Ἱερά Μητρόπολη Ἐφέσου.
Τό 1897 διορίστηκε Μέγας Πρωτοσύγκελλος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἐφημερίδες τῆς ἐποχῆς ἀνέφεραν ὅτι κατά τά ἔτη τῆς διακονίας του στήν Κωνσταντινούπολη ἐλαμπρύνθη ὁ πατριαρχικός ἄμβωνας, οἱ δέ λόγοι του προβάλλονταν ὡς δείγματα ρητορικοῦ λόγου καί δοκίμια ὁμιλητικῆς.
Πρῶτος σημαντικός σταθμός στή ζωή τοῦ ἁγίου ἦταν ἡ ἐκλογή του τό 1902 στόν μητροπολιτικό θρόνο τῆς Δράμας. Ὁ Χρυσόστομος ἐποίμανε μέ ζῆλο καί ἀφοσίωση τό ποίμνιό του. Παράλληλα ἀγωνίστηκε γιά τήν προστασία τῶν Ἑλληνορθοδόξων τῆς ἐπαρχίας του ἀπό τά ἐγκλήματα τῶν Βουλγάρων.
Ἑπόμενος καί καθοριστικός σταθμός στή ζωή τοῦ Χρυσοστόμου ἦταν ἡ ἐκλογή του στήν Ἱερά Μητρόπολη Σμύρνης. Τά χαρίσματα πού διέθετε, οἱ ἱκανότητες πού ἐπέδειξε καί ἡ φήμη πού ἀπέκτησε ὡς Μητροπολίτης Δράμας, ἔκαναν τό Πατριαρχεῖο νά τόν ἐκλέξει Μητροπολίτη τῆς περιάκουστης πρωτεύουσας τῆς Ἰωνίας.
Τό 1914 ἡ Ὑψηλή Πύλη ἐγκαινιάζει ἕνα πρωτοφανές σχέδιο ἐξόντωσης τῶν ἑλληνικῶν πληθυσμῶν στά μικρασιατικά παράλια. Ὁ ἱεράρχης τῆς Ἐκκλησίας πρωτοστάτησε στήν περίθαλψη τῶν Χριστιανῶν προσφύγων πού εἶχαν κατακλύσει τήν ἰωνική πρωτεύουσα.
Κατά τή διάρκεια τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ὁ Χρυσόστομος ἀπελάθηκε ἀπό τή Σμύρνη καί παρέμεινε ἐκτός ἐκκλησιαστικῆς διακονίας, γεγονός πού τοῦ ἔδωσε τή δυνατότητα νά ἀφοσιωθεῖ στή συγγραφή βιβλίων.
Οἱ ἐξελίξεις σέ πολιτικό καί στρατιωτικό ἐπίπεδο μετά τό τέλος τοῦ Μεγάλου Πολέμου ἦταν γιά τή Μικρά Ἀσία καταιγιστικές. Τόν Μάιο τοῦ 1919, μέ ἀπόφαση τῶν Συμμάχων, ἡ Ἑλλάδα κατέλαβε τή Σμύρνη καί ἀκολούθησε ἡ Μικρασιατική Ἐκστρατεία. Ὡστόσο, ἡ κατάρρευση τοῦ μετώπου στά βάθη τῆς Ἀνατολίας ἐπέφερε τόν ξεριζωμό χιλιάδων Ἑλλήνων Μικρασιατῶν, οἱ ὁποῖοι γιά νά ἀποφύγουν τή σφαγή, κατευθύνονταν πρός τή Σμύρνη καί τίς ἄλλες πόλεις τῶν μικρασιατικῶν παραλίων.
Μετά τήν εἴσοδο τοῦ Τουρκικοῦ στρατοῦ οἱ πρόσφυγες πού εἶχαν συρρεύσει καί οἱ κάτοικοι τῆς πόλεως βρέθηκαν στό στόχαστρο Τούρκων στρατιωτῶν, τῶν ἀτάκτων (Τσετῶν) καί τῶν πάσης φύσεως ἐγκληματικῶν στοιχείων. Ἀκολούθησαν σφαγές, βιασμοί καί ἀπερίγραπτες θηριωδίες πού προσβάλουν τό ἀνθρώπινο γένος.
Ὁ Ἱεράρχης τῆς Σμύρνης ἀκαταπόνητος ἀγωνίζεται γιά τήν ἀνακούφιση καί τή διάσωση τοῦ ποιμνίου του. Καί στήν προτροπή νά ἐγκαταλείψει τήν πόλη γιά νά σωθεῖ, ὡς ἀφοσιωμένος ποιμένας ἀπαντᾶ: «Παράδοση τοῦ ἑλληνικοῦ κλήρου, ἀλλά καί ὑποχρέωση τοῦ καλοῦ ποιμένος εἶναι νά παραμείνει μέ τό ποίμνιό του».
Στίς 27 Αὐγούστου 1922 τουρκικό ἀπόσπασμα μεταβαίνει στή Μητρόπολη Σμύρνης γιά νά συλλάβει τόν Χρυσόστομο, ὁ ὁποῖος τήν ὥρα ἐκείνη μελετοῦσε τήν Ἁγία Γραφή. Μετά τή σύλληψή του ἡ Ἁγία Γραφή βρέθηκε ἀνοιχτή στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο καί συγκεκριμένα στά ἐδάφια ὅπου περιγράφεται ἡ προσαγωγή τοῦ Ἰησοῦ στόν Πιλᾶτο, ἡ μαστίγωση καί οἱ ἐμπαιγμοί πού ὑπέστη ὁ Κύριος προτοῦ παραδοθεῖ στούς Ἰουδαίους «ἵνα σταυρωθῇ».
Τήν Κυριακή 28 Αὐγούστου 1922 ὁ ἱεράρχης ὁδηγεῖται ἐνώπιον τοῦ Νουρεντίν πασᾶ. Ὁ Νουρεντίν παραδίδει τόν Χρυσόστομο στόν τουρκικό ὄχλο, λέγοντας: «Ἂν σᾶς ἔκανε καλό, νὰ τοῦ τό ἀνταποδώσετε· ἂν σᾶς ἔκανε κακό, νά τοῦ κάνετε καί σεῖς κακό!». Στά χέρια τοῦ ἐξαγριωμένου πλῆθους ὁ Μητροπολίτης Σμύρνης ὑπέστη φρικτά βασανιστήρια, τό σῶμα του κατακρεουργήθηκε καί ὅ,τι ἀπέμεινε ἀπό αὐτό σύρθηκε στούς δρόμους τῆς πόλεως.
Τό 1992 ἡ ῾Ιερά Σύνοδος τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος κατέταξε τόν μάρτυρα ἱεράρχη στή χορεία τῶν νεομαρτύρων τῆς πίστεως μαζί μέ τούς ἄλλους ἱεράρχες, τούς κληρικούς καί τούς λαϊκούς, πού μαρτύρησαν κατά τή Μικρασιατική Καταστροφή καί ὅρισε νά ἑορτάζεται ἡ μνήμη τους τήν Κυριακή πρό τῆς ῾Υψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.