Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες ἐκδόθηκαν τά νέα ἡμερολόγια «Τσέπης» καί «Τοίχου» τῆς Μητροπόλεώς μας γιά τό ἔτος 2025.
Ἤδη βρίσκονται στίς Ἐνορίες μας καί διατίθενται στούς πιστούς. Τό ἡμερολόγιο «Tσέπης» εἶναι ἀφιερωμένο στίς ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ἀκολουθεῖ τό κείμενο τῆς «Ἀφιέρωσης».
Ἡ ἑορτή μέ τήν ἀγαλλίαση καί τή χαρά πού τήν συνοδεύουν ἀποτελεῖ βαθιά ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου. Γι᾽ αὐτό καί τήν ὕπαρξη ἑορτῶν συναντοῦμε σέ ὅλους τούς πολιτισμούς καί σέ ὅλες τίς θρησκεῖες. Αὐτή τήν ἀνάγκη ἐκφράζει ὁ ἀρχαῖος φιλόσοφος Δημόκριτος μέ τή χαρακτηριστική ρήση του: «Βίος ἀνεόρταστος μακρά ὁδός ἀπανδόκευτος». Δηλαδή, μία ζωή χωρίς ἑορτές εἶναι ἕνας μακρύς δρόμος —κοπιῶδες ταξίδι— χωρίς πανδοχεῖο, ὅπου ὁ ταξιδιώτης μπορεῖ νά ἀναπαυθεῖ καί νά πάρει δυνάμεις.
Ὁ προφήτης καί βασιλεύς Δαβίδ ἐπισημαίνοντας στούς Ἰσραηλίτες τίς σωστικές ἐπεμβάσεις τοῦ Θεοῦ συνιστοῦσε: «Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν· συστήσασθε ἑορτήν…» (Ψαλμ. 117,27), δηλαδή ὅτι ὄφειλαν νά γιορτάσουν, ἐκφράζοντας τήν εὐγνωμοσύνη καί τίς εὐχαριστίες τους πρός τόν Θεό.
Ἡ Παλαιά Διαθήκη μᾶς πληροφορεῖ γιά τίς διάφορες ἑορτές τοῦ ἀρχαίου Ἰσραήλ. Πῶς καί γιατί θεσμοθετήθηκαν, ποιό ἦταν τό νόημά τους, πῶς θά ᾽πρεπε νά διεξάγονται, πῶς ὄφειλε νά συμμετέχει ὁ λαός σ᾽ αὐτές.
* * *
Οἱ ἑορτές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, στίς ὁποῖες προφανῶς συμμετεῖχε καί ὁ Κύριος κατά τόν ἐπί γῆς βίο του, οἱ μαθητές Του καί οἱ πιστοί τῶν πρώτων χριστιανικῶν κοινοτήτων, συνετέλεσαν στήν ἐμφάνιση καί τή διαμόρφωση προοδευτικά καί τῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν. Φυσικά, οἱ ἑορτές τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας προσέλαβαν νέο θεολογικό περιεχόμενο πού ἐκπορευόταν ἀπό τή ζωή, τόν σταυρικό θάνατο καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἡ Εὐχαριστία. Μία ἀπό τίς σημαντικότερες ἑόρτιες συνάξεις πού μᾶς παραδίδει ἡ Καινή Διαθήκη εἶναι ἡ θεία Εὐχαριστία πού βασίζεται στόν Μυστικό Δεῖπνο πού συνέφαγε ὁ Ἰησοῦς μέ τούς μαθητές Του πρίν ἀπό τή σταύρωσή Του. Ἡ πράξη αὐτή τοῦ Κυρίου, τήν ὁποία συνέστησε στούς μαθητές Του νά ἐπαναλαμβάνουν, ἀποτέλεσε τόν πυρήνα τῆς χριστιανικῆς λατρείας, κατά τήν ὁποία οἱ πιστοί γίνονταν κοινωνοί τοῦ σώματος καί τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἡμέρα Κυρίου. Ἡ Κυριακή —ἡμέρα ἀφιερωμένη στόν Κύριο— μέ κεντρικό θέμα τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἔγινε ἡ κατ᾽ ἐξοχήν ἡμέρα τῶν λειτουργικῶν συνάξεων τῆς Ἐκκλησίας. Ἀντικατέστησε τό ἰουδαϊκό Σάββατο καί κατέστη ἡ βασική ἡμέρα λατρείας καί ἀνάπαυσης γιά τούς Χριστιανούς.
Ἡ ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς. Ὡς ἑορτή ἡ Πεντηκοστή ὑπῆρχε καί στόν Ἰουδαϊσμό. Στή χριστιανική πίστη προσέλαβε ἐντελῶς νέο νόημα. Ἀναφέρεται στήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στούς Ἀποστόλους, πού περιγράφει τό βιβλίο τῶν Πράξεων, καί θεωρήθηκε ὡς ἡ γενέθλια ἡμέρα τῆς Ἐκκλησίας.
* * *
Μέ τήν ἐξάπλωση τῆς Ἐκκλησίας καί τήν ἐξέλιξη τῆς λατρείας της προστέθηκαν καί νέες ἑορτές πού συνδέονται μέ ἐπιμέρους γεγονότα τῆς ζωῆς, τῆς διδασκαλίας, τῶν θαυμάτων καί κυρίως τοῦ σταυρικοῦ Πάθους καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Παράλληλα, τήν ἐμφάνισή τους ἔκαναν καί ἄλλες ἑορτές πού ἀναφέρονται στό πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τόν Τίμιο Σταυρό, τούς ἀγγέλους, τούς Ἁγίους καί κορυφαῖα γεγονότα πού σημάδεψαν τήν ἱστορική πορεία τῆς Ἐκκλησίας.
Ἀπ᾽ ἀρχῆς ἡ Ἐκκλησία καί μέχρι σήμερα δέν ἔπαυσε νά ὑπογραμμίζει τό πνευματικό νόημα τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἑορτῶν, τόν ἱερό σκοπό τους καί τό πῶς (θεάρεστος καί ὄχι κοσμικός τρόπος) οἱ πιστοί, τά μέλη της, ὀφείλουν νά ἑορτάζουν. Δυστυχῶς οἱ ἐκτροπές πού παρατηροῦντο στίς ἰουδαϊκές ἑορτές καί τίς ὁποῖες ἐξ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ ἐπέκριναν μέ αὐστηρότητα οἱ Προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, δέν ἄργησαν νά κάνουν τήν ἐμφάνισή τους καί μεταξύ τῶν χριστιανῶν. Γι᾽ αὐτό καί πολλοί ἀπό τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καυτηριάζουν ἀνάλογα φαινόμενα πού ἀλλοιώνουν τήν οὐσία καί τόν ἱερό σκοπό τῶν ἑορτῶν μας.
* * *
Ποῦ ἀποβλέπουν οἱ ἐκκλησιαστικές μας ἑορτές; Τό πρῶτο καί κύριο εἶναι ἡ λατρεία τοῦ ζῶντος καί ἀληθινοῦ Θεοῦ. Οἱ πιστοί συνερχόμαστε ἐπί τό αὐτό στίς Ἐκκλησίες μας. Συγκροτοῦμε αἰσθητά τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἐν τόπῳ καί χρόνῳ. Προσευχόμαστε ὅλοι μαζί καί τελοῦμε τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας πού ἀποτελεῖ τό θεμέλιο καί τήν πηγή τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς τῶν πιστῶν.
Κορυφαία ἔκφραση αὐτῆς τῆς συμμετοχῆς εἶναι ἡ κοινωνία τοῦ σώματος καί τοῦ αἵματος τοῦ Κυρίου. Ἐδῶ στίς εὐχαριστιακές μας συνάξεις ἀκούεται ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ—τά ἀποστολικά καί εὐαγγελικά ἀναγνώσματα—, καί οἰκοδομοῦνται πνευματικά οἱ πιστοί μέ τό θεῖο κήρυγμα.
Ἀναπαυόμενοι καί σωματικά οἱ πιστοί τίς Κυριακές καί τίς μεγάλες ἑορτές, ἐπιδιώκουμε νά μελετοῦμε τόν αἰώνιο λόγο τοῦ Θεοῦ, πού ἀποτελεῖ τήν πνευματική τροφή μας καί ὁ ὁποῖος μᾶς ἐπιτρέπει νά ἐμβαθύνουμε στό περιεχόμενο τῆς πίστεώς μας καί νά ἀνανεώνουμε τή χριστιανική μας κλήση νά ζοῦμε ἀκολουθώντας μέ αὐταπάρνηση τό εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας.
Ἀνάλογος εἶναι καί ὁ σκοπός τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν Ἁγίων μας. Τιμώντας τή μνήμη τους, ἐπικαλούμενοι τίς πρεσβεῖες των καί μελετώντας τούς βίους των θερμαίνεται ἡ ἀγάπη μας πρός τόν Κύριο. Αὐξάνει ὁ ζῆλος μας. Καί παρακινούμαστε μυστικά ἀπό τό θεοφιλές παράδειγμά τους ν᾽ ἀγωνιστοῦμε κι ἐμεῖς ὅπως κι ἐκεῖνοι γιά νά πραγματοποιήσουμε τόν ἐπί γῆς προορισμό μας πού εἶναι ὁ ἁγιασμός μας καί στή συνέχεια ἡ εἴσοδός μας στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
Ἀνέκαθεν οἱ χριστιανοί κατά τίς ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας φρόντιζαν νά ἐκδηλώνουν ἐμπράκτως καί τήν ἀγάπη τους πρός τούς «ἐλαχίστους ἀδελφούς» τοῦ Κυρίου. Ἡ χαρά μιᾶς ἑορτῆς αὐξάνει ὅταν προσφέρουμε χαρά καί ἀγάπη στούς ἀδελφούς μας πού δοκιμάζονται μέ ὁποιοδήποτε τρόπο.
* * *
Ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας ἀφιερώνοντας τό ἐφετινό ἡμερόλογιό της στίς ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀποσκοπεῖ στό νά βοηθήσει τούς πιστούς μας νά συμμετέχουν στίς ἐκκλησιαστικές μας ἑορτές θεάραστα· μέ τήν ἀναγκαία ἐπίγνωση καί τήν ὀφειλόμενη εὐλάβεια.
● Ἡ καρδιά μας νά πλημμυρίζει ἀπό ἀγάπη καί εὐγνωμοσύνη πρός τόν Σωτήρα Κύριό μας.
● Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος νά στέκεται δίπλα μας σκέπη καί προστασία μας.
● Ὁ Τίμιος Σταυρός φωτεινός ὁδηγός καί ὅπλο ἀκαταμάχητο κατά τοῦ διαβόλου.
Καί οἱ Ἅγιοί μας —πάντες Ἅγιοι!— ὁδοδεῖκτες πνευματικοί στήν ἐν Χριστῷ ζωή μας καί πρεσβευτές ὅλων μας ἐνώπιον τοῦ θρόνου τοῦ Κυρίου.