Ιερά Μονή Σταυρονικήτα, Άγιον Όρος έτος 1546 μ.Χ., καλλιτέχνης ο Θεοφάνης ο Κρής
Η σημερινή ἑορτή, ἡ ῾Υπαπαντή τοῦ Χριστοῦ, σημαίνει προαπάντηση, ὑποδοχή τοῦ Χριστοῦ. ῎Ας μελετήσομε τό νόημά της γιά νά διδαχθοῦμε.
῾Ο Χριστός γεννήθηκε σ᾿ ἕνα σπήλαιο. Δέν ἦταν ἡ φυσική του θέληση νά γεννηθεῖ ὁ Θεός, ὁ κυρίαρχος τοῦ κόσμου, στό σπήλαιο. Ἦταν δεῖγμα τῆς ταπεινώσεώς του γιά νά μᾶς διδάξει τήν αὐταπάρνηση καί τήν ταπείνωση. Κατοίκησε σέ ἕνα χωριό καί αὐτό δέν εἶχε καμμιά σχέση μέ τό Χριστό. ῾Η Ναζαρέτ ἤ ἡ Βηθλεέμ ἤ κάποιο ἄλλο χωριό τί σχέση ἔχει μέ τό Χριστό; Ποιός ἦταν ὁ τόπος του;
᾿Απάντηση: ᾿Αφοῦ ὁ Χριστός εἶναι ὁ Θεός, δικός του πάνω στή γῆ εἶναι μόνο ὁ ναός του, ὁ τόπος τῆς λατρείας του. Οἶκος Θεοῦ, οἶκος Χριστοῦ, σπίτι τοῦ Χριστοῦ εἶναι μόνο ὁ ναός, ἡ ἐκκλησία.
῏Ηρθε καί ἡ ἡμέρα πού ὁ Χριστός θά πήγαινε στόν οἶκο του, στό σπίτι του γιά πρώτη φορά. Πότε; ῾Ο νόμος, ὅπως καί σήμερα ἔτσι καί τότε, ὅριζε ὅτι πρίν νά πάει τό παιδί σαράντα ἡμερῶν δέν τό πηγαίνουν στό Ναό. Στίς σαράντα ἡμέρες τό πᾶνε νά πάρει τήν πρώτη εὐλογία. Καί ἐκεῖνο καί ἡ μητέρα πού τό γέννησε καί μαζί καί ὁ πατέρας. ῎Ετσι λοιπόν ὅταν ὁ Κύριος ἔγινε σαράντα ἡμερῶν ἐπῆρε ὁ δίκαιος ᾿Ιωσήφ τήν ῾Υπεραγία Θεοτόκο καί τό Χριστό βρέφος καί ἀνέβηκαν ἀπό τήν Βηθλεέμ στήν ῾Ιερουσαλήμ νά πᾶνε στό ναό. Τί θά πήγαιναν νά κάνουν; ῾Η ἀπάντηση εἶναι, ὅπως σήμερα, πού μία γυναίκα φεύγει ἀπό τό σπίτι της νά πάει νά σαραντίσει στήν Ἐκκλησία. Τότε, ὅταν μία γυναίκα μέ τό βρέφος ἐπήγαινε στό ναό εὑρισκόταν κάποιος ἀπό τούς πολλούς ἱερεῖς, πού ἦταν στό ναό τοῦ Σολομῶντος, καί ἔκανε τήν προβλεπόμενη θυσία.
῎Επαιρνε τά δύο τρυγόνια ἤ περιστεράκια πού ἐπήγαινε στό ναό σά θυσία, σά προσφορά -αὐτό προσφέραν οἱ φτωχότεροι- τῆς διάβαζε μία εὐχή καί ἔφευγε. Περίπου ὅπως καί σήμερα. Πόσα παιδιά ἐπήγαιναν στό ναό τοῦ Σολομῶντος γιά νά πάρουν εὐχές; Πολλά παιδιά, γιατί ἡ ῾Ιερουσαλήμ ἦταν μεγάλη πόλη. Τί προσοχή ἔδινε ὁ Ἱερέας ὅταν ἔβλεπε ἕνα παιδάκι νά πηγαίνει νά τοῦ διαβάσει τήν εὐχή; Καμμία σημασία. «Ἄ! κι ἄλλο ἦρθε, νά σᾶς ζήσει». Τίποτα ἄλλο.
᾿Επῆγε λοιπόν ἡ ῾Υπεραγία Θεοτόκος στόν ναό μαζί μέ τόν ᾿Ιωσήφ. Ποιός τῆς ἔδωσε σημασία; ῾Η ἀπάντηση εἶναι: κανένας. Τίποτα δέν ἔγινε. Κανένας δέν κατάλαβε τίποτε. Καί πολύ περισσότερο δέν κατάλαβε τίποτε ὁ ἱερεύς πού πῆρε τά δύο περιστέρια πού τοῦ πρόσφεραν σά δῶρο καί πού διάβασε τήν εὐχή. Τίποτα δέν κατάλαβε. Φαντασθῆτε, περνάει ὁ Χριστός ἀπαρατήρητος ἀπό ὅλους. Οὔτε ὁ ἀρχιερέας τῶν ῾Εβραίων ἦταν παρών, οὔτε οἱ ἱερεῖς, οὔτε οἱ ψαλτάδες, οὔτε τό λαό μαζέψανε, οὔτε βάγια στρώσανε, οὔτε χαλιά. Τίποτε ἀπολύτως. Οἱ μόνοι πού τόν προϋπάντησαν, οἱ μόνοι πού πῆγαν ἐπίτηδες νά τόν προϋπαντήσουν ἦταν δύο γεροντάκια. ῾Ο ἕνας ἦταν ὁ δίκαιος Συμεών καί ἡ ἄλλη ἦταν ἡ ἁγία καί δικαία προφήτις ῎Αννα. ῎Ας σταθοῦμε στό παράδειγμα τους γιά νά διδαχθοῦμε.
῾Ο δίκαιος Συμεών ἦταν ἱερεύς, ἀλλά ὄχι ἐν ἐνεργείᾳ. ῏Ηταν πιά συνταξιοῦχος ἀπό πολλά χρόνια. ῾Ο νόμος τῶν ῾Εβραίων ἔλεγε ὅτι ὁ ἱερεύς ὅταν φθάσει στά ἑξήντα πέντε ἀποσύρεται ὑποχρεωτικά. Πάνω ἀπό τήν ἡλικία αὐτή δέν ἐπιτρεπόταν νά πηγαίνει πιά νά λειτουργεῖ. ῾Ο Συμεών εἶχε περάσει τά ἑκατό. ῏Ηταν πολύ γέρος. Σερνόταν. Καί τί ἔκανε αὐτός ὁ ἄνθρωπος; ᾿Απ᾿ ὅτι καταλαβαίνει κανείς, σ᾿ ὅλη του τή ζωή ἦταν εὐλαβής. Τό γράφει τό εὐαγγέλιο. ῏Ηταν πολύ εὐλαβής καί δίκαιος ἄνθρωπος. Τί σημαίνει εὐλαβής; Εὐλαβής ἄνθρωπος σημαίνει σέβεται τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Μπαίνοντας μέσα στήν ἐκκλησία φοβᾶται… Αὐτό σημαίνει εὐλαβής.
Τί σημαίνει «μπαίνοντας μέσα στήν ἐκκλησία φοβᾶμαι»; Φοβᾶμαι πῶς θά περπατήσω. Φοβᾶμαι πῶς θά σταθῶ. Φοβᾶμαι πῶς θά κουνήσω τό χέρι μου. Γιατί; Γιατί καταλαβαίνω ὅτι δέν εἶναι οὔτε τό σπίτι μου, οὔτε τό μαγαζί μου. ᾿Αλλά τί εἶναι; Οἶκος τοῦ Θεοῦ. Καί πρέπει μέσα στόν οἶκο τοῦ Θεοῦ νά συμπεριφέρομαι ὅπως ἁρμόζει στό σπίτι τοῦ Θεοῦ. ῾Ο δίκαιος Συμεών ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἱερωσύνης του, ἴσως καί τῆς ζωῆς του, πρόσεξε αὐτό τό νόμο. Καί παρακολουθοῦσε αὐστηρά τόν ἑαυτό του, τίς κινήσεις του νά ἰδεῖ τί κάνει μέσα στόν οἶκο τοῦ Θεοῦ.
Τό ἀποτέλεσμα τί ἦταν; Αὐτή ἡ μικρή σκέψη, αὐτό τό ἐλάχιστο τόν ἔκανε κάθε ἡμέρα νά προοδεύει πνευματικά. Γιατί; Εἶναι πολύ ἁπλό:
῞Οταν ὁ ἄνθρωπος ἀρχίζει νά παρακολουθεῖ τόν ἑαυτό του σέ κάθε ἀρετή, ἄν δέν φθάσει σέ τελειότητα δέν ἡσυχάζει. Καί γιά νά φθάσει σέ τελειότητα σέ μιά ἀρετή πρέπει σιγά-σιγά νά τίς ἀποκτήσει ὅλες. Νά γιά ποιό λόγο: ῎Ερχεται κάποιος μπαίνει μέσα στήν ἐκκλησία στέκει μέ προσοχή, κάνει τό σταυρό του μέ εὐλάβεια μπροστά στήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου τοῦ ναοῦ καί τοῦ λέει ἀπό μέσα ἡ συνείδησή του. Τό σταυρό ξέρεις καί τόν κάνεις μεγάλο, δέν ἀφήνεις καί ἐκεῖνες τίς ἁμαρτίες πού κάνεις γιά νά ἔχεις καί τή συνείδησή σου πιό καθαρή;
Καί θέλωντας καί τήν ἄλλη μέρα πού θά ρθεῖ νά κάνει τό σταυρό του σωστά, καί νά ἀσπασθεῖ τόν ἅγιο, καί νά ἐλπίζει ὅτι ὁ ἅγιος θά εὐχαριστηθεῖ πού βλέπει τό πνεῦμα του καί θά αἰσθανθεῖ ὅτι τιμᾶται μέ τόν ἀσπασμό πού θά τοῦ κάνει, σκέπτεται καί λέγει στόν ἑαυτό του: φρόντισε καί διορθώσου λιγάκι γιά νά εὐχαριστηθεῖ καί νά σέ εὐλογήσει ὁ ἅγιος, τήν ὥρα πού τόν ἀσπάζεσαι.
Καί ἔτσι τί γίνεται; Αὐτή ἡ ἁπλή διάθεση νά εἶναι σωστός μέσα στήν ἐκκλησία γιατί εἶναι οἶκος Θεοῦ καί τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ παρακολουθεῖ καί βλέπει, αὐτό τό τόσο ἁπλό βοηθᾶ νά διορθωθεῖ σέ ὅλα.
῎Ετσι λοιπόν ὁ ἅγιος καί δίκαιος προφήτης Συμεών ἡμέρα μέ τήν ἡμέρα προόδευε πνευματικά. Καί ὅταν ἕνας ἄνθρωπος προοδεύει πνευματικά τί συμβαίνει; ᾿Αποκτᾶ μεγάλη καί βαθειά ἀγάπη. Γιά ποιούς; Γιά ὅλους. Δέν ξέρει πιά φίλους καί ἐχθρούς. ῎Ετσι καί ὁ ἅγιος καί δίκαιος Συμεών ἀπόκτησε ἀπό τήν προσευχή καί ἀπό τή ζωή μέσα στό ναό πολύ μεγάλη ἀγάπη. Καί μᾶς λέει τό εὐαγγέλιο προσευχόταν συνεχῶς παρακαλώντας τό Θεό νά δώσει λύτρωση στόν ᾿Ισραήλ, νά σώσει τό λαό του.
Φαντασθῆτε πόσο καθαρός πρέπει νά ἔχει γίνει ἕνας ἄνθρωπος γιά νά μή λέει «Θεέ μου δόσ’ μου ἐκεῖνο» ὅπως κάνουμε ἐμεῖς συνήθως, κάνε μου ἐκεῖνο… κάνε μου ἐκεῖνο… πού προσευχόμαστε γιά τόν ἑαυτό μας καί μόνο γιά τόν ἑαυτό μας.
Πῶς πρέπει νά προσευχόμαστε ἅμα ἔχομε ἀληθινή ἐπίγνωση τοῦ Θεοῦ; Γιά ὅλο τόν κόσμο! ῾Ο Συμεών προσευχόταν γιά ὅλο τόν κόσμο, νά τόν σώσει ὁ Θεός. ῞Οταν ἕνας ἄνθρωπος προσεύχεται, παρ᾿ ὅτι εἴμαστε ἁπλοί ἄνθρωποι, χωρίς τήν πνευματική πρόοδο καί τήν ἁγιωσύνη τοῦ Συμεών, ξέρομε ὅτι: ῾Ο Θεός ἀπαντάει. ῞Οταν τοῦ μιλᾶς ὁ Θεός σοῦ ἀπαντάει. ῎Εχει τόν τρόπο του ὁ Θεός καί ἀπαντάει. Σέ ἄλλους ἔμπρακτα καί σέ ἄλλους μιλάει καί πραγματικά μέ τό στόμα του καί ἀκοῦνε τή φωνή του. Στόν Συμεών ἀπάντησε μέ τή φωνή του. Τό πνεῦμα τό ἅγιο τοῦ εἶπε: Μήν ἀνησυχεῖς δέν θά πεθάνεις μέχρι πού αὐτό πού ζητᾶς θά τό ἰδεῖς. Θέλεις τή σωτηρία τοῦ ᾿Ισραήλ, τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ; Θά τήν δεῖς. Δέν θά πεθάνεις. Θά ἰδεῖς τή σωτηρία τοῦ ᾿Ισραήλ.
Καί ὅσο προόδευε ὁ Συμεών τόσο πιό πολύ τό πνεῦμα τό ἅγιο τοῦ ἀπεκάλυπτε καί τόν ἔπειθε, τοῦ ἔδινε τήν πληροφορία ὅτι θά ἰδεῖ τή σωτηρία τοῦ ᾿Ισραήλ. Ποιά ἦταν ἡ σωτηρία τοῦ ᾿Ισραήλ; Οἱ προφῆτες εἶχαν προαναγγείλει ὅτι τή σωτηρία θά τή φέρει ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ὁ Μεσσίας, ὁ Χριστός. Καί γι᾿ αὐτό ὁ Συμεών ὅταν τό ἅγιο Πνεῦμα τοῦ εἶπε ὅτι θά ἰδεῖ τή σωτηρία τοῦ ᾿Ισραήλ κατάλαβε ὅτι θά ἀξιωθεῖ νά ἰδεῖ τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, τό Χριστό.
Καί ἐπερίμενε. Πόσα χρόνια περίμενε; ῾Ο Θεός ξέρει…Ποῦ περίμενε; Στό ναό. Γιατί; Γιατί ἐκεῖ εἶναι ἡ φυσική θέση τοῦ Θεοῦ. Τί μᾶς λέγει αὐτό; Ποῦ πρέπει νά περιμένουμε νά βροῦμε τό Χριστό; Μπορεῖ νά τόν συναντήσεις καί στό σπήλαιο, μπορεῖ νά τόν συναντήσεις καί στή Ναζαρέτ, στή Βηθλεέμ, στό χωράφι, στήν κορφή τοῦ βουνοῦ, ἀλλά ὁπωσδήποτε θά τόν βρεῖς στό ναό, στόν οἶκο του, ὁπωδήποτε. ᾿Εκεῖ μπορεῖ, ἐδῶ ὁπωσδήποτε.
Καί τί ἔγινε; Ὅταν ἐπρόκειτο νά μποῦν ὁ ᾿Ιωσήφ μαζί μέ τήν Παναγία καί τό Χριστό στήν ἀγκαλιά στό ναό τό ἅγιο Πνεῦμα τοῦ εἶπε «ἦρθε ἡ ὥρα ἔλα στό ναό». Καί «ἦλθε ἐν τῷ πνεύματι εἰς τό ἱερόν». ῎Οχι μόνος του, ὄχι τυχαῖα. «῏Ηλθε ἐν τῷ πνεύματι». Γιά φαντασθῆτε ἐμεῖς γιά νά πᾶμε σέ μιά ὑποδοχή θέλομε νά μᾶς δώσουν πρόσκληση. Νά μᾶς εἰδοποιήσουν. Νά ἔρθει κάποιος νά μᾶς πάρει ἀπό τό χέρι… Τόν Συμεών τόν ἐπῆρε ἀπό τό χέρι τό Πνεῦμα τό ἅγιο. ῾Ο ἴδιος ὁ Θεός τόν ἐκάλεσε καί τοῦ εἶπε «ἔλα τώρα νά ἰδεῖς ἐκεῖνο πού περιμένεις. ῎Ελα νά ἰδεῖς τή σωτηρία τοῦ ᾿Ισραήλ».
«῏Ηλθε ἐν τῷ πνεύματι εἰς τό ἱερόν». Καί ὅταν ἔμπαινε ὁ ᾿Ιωσήφ, ἡ Παναγία καί τό Βρέφος ἅπλωσε τά χέρια του τό πῆρε στήν ἀγκαλιά του καί κατάλαβε ποιός εἶναι. Τό Πνεῦμα τό ῞Αγιο τοῦ ἔδειξε, ὅπως ἔδειξε στόν ᾿Ιωάννη τόν Πρόδρομο, πού τοῦ εἶπε: «Σ’ ἐκεῖνον πού θά δεῖς νά κατεβαίνει πάνω του τό ἅγιο Πνεῦμα σάν περιστέρι ἐκεῖνος εἶναι ὁ ἀναμενόμενος».
Ἔτσι καί στόν Συμεών τοῦ εἶπε νά αὐτός εἶναι. Καί πῆγε ὁ γέρων Συμεών καί ἅπλωσε τήν ἀγκαλιά του καί ἐζήτησε νά πιάσει στά χέρια του τόν Κύριο ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστό. Καί συνέβη τό ἑξῆς συγκινητικό. ῏Ηταν ὁ πρῶτος ἄνθρωπος μετά τήν Παναγία, πού ἔπιασε τό Χριστό στήν ἀγκαλιά του ξέρωντας ὅτι εἶναι ὁ Θεός. Γι᾿ αὐτό καί τόν ὀνομάζομε θεοδόχο. Εἶχε τή μεγάλη τιμή, τή μεγάλη εὐλογία, τή μεγάλη ἀμοιβή, τό μεγάλο μισθό ἀπό τό Θεό γιά ὅλη του τήν ἀρετή, γιά ὅλη του τή ζωή, γιά ὅλη τήν καλή του πολιτεία νά κρατήσει στά χέρια του τό Θεό ξέροντας ὅτι εἶναι ὁ Θεός.
Καί τί ἔκανε ἀφοῦ τόν ἐκράτησε στά χέρια του; Εὐλόγησε τό Θεό, δοξολόγησε τό Θεό καί εἶπε· «Νῦν ἀπολύεις τόν δοῦλον σου Δέσποτα ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τό σωτήριόν σου». Τώρα Θεέ μου ἄς πεθάνω. Διότι εἶδα τόν Σωτήρα τόν ὁποῖο ἑτοίμασες καί τόν ἔστειλες γιά ὅλο τόν κόσμο. «Φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καί δόξαν λαοῦ σου ᾿Ισραήλ». Γιά νά φωτισθοῦν τά μάτια ὅλων τῶν ἐθνῶν καί νά δοξαστεῖ ὁ λαός του, ὁ ἐκλεκτός λαός του ὁ ᾿Ισραήλ, ὅπως καί ἐδοξάσθη μόνο ἀπό τό γεγονός ὅτι ἐγεννήθη ὁ Χριστός ἀπό ἕναν ᾿Ισραηλίτη καί ἀπό μιά ᾿Ισραηλίτισσα. Καί ἀπό τό γεγονός ὅτι οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι ἦσαν ᾿Ισραηλῖτες.
Ποιός ὑπεδέχθη τό Χριστό; ῎Οχι ὁ ᾿Ηρώδης, ὁ βασιλιάς. ῎Οχι ὁ ἀρχιερέας. ῎Οχι οἱ γραμματεῖς καί φαρισαῖοι, οἱ μεγάλοι θεολόγοι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καί οἱ ἱεροκήρυκες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. ῎Οχι οἱ ἐπίσημοι, ὄχι οἱ ἄνθρωποι πού ἀποτελοῦσαν τούς ζηλωτές καί τούς ἀγωνιστές πού φαινόνταστε, ἀλλά ποιός; ῞Ενας ταπεινός ἄνθρωπος πού τό Θεό δέν τόν ἐλάτρευε μέ λόγια, ἀλλά μέ ἔργα βαθειά μέσα στή καρδιά του.
Τί ἦταν ὁ Συμεών; ῞Ενα γεροντάκι. Πόσης ἡλικίας; ᾿Εσχάτης, βαθύτατου γήρατος. Ποιό ἦταν τό προσόν τοῦ Συμεών; Τό ὅτι ἦταν εὐλαβής καί δίκαιος καί ὅτι ἀγαποῦσε τό λαό τόσο πολύ ὥστε προσευχόταν συνεχῶς παρακαλώντας τόν Θεό νά στείλει τή σωτηρία του. Πῶς τόν παρακαλοῦσε τό Θεό; Ἄς τό προσέξομε.
Οἱ δίκαιοι ἄνθρωποι ἀσκοῦν βία στό Θεό. Οἱ φίλοι τοῦ Θεοῦ τόν πιέζουν τόν Θεό. ῾Ο Θεός ντρέπεται τούς φίλους του. Τούς ντρέπεται καί τούς σέβεται περισσότερο ἀπ᾿ ὅτι ντρέπονται οἱ καλοί ἄνθρωποι τούς φίλους τους καί τούς ἀγαπητούς τους. ᾿Από ποῦ τό καταλαβαίνουμε αὐτό; Λέει σ᾿ ἕνα μέρος στή Παλαιά Διαθήκη ὅτι ὁ Θεός εἶχε πάρει τήν ἀπόφαση ἐξ᾿ αἰτίας τῶν πολλῶν ἁμαρτιῶν τοῦ ᾿Ισραήλ ὅταν ἦταν στήν ἔρημο μετά πού ἔφυγαν ἀπό τήν Αἴγυπτο καί περάσανε τήν ᾿Ερυθρά θάλασσα, ἀπό τίς πολλές ἁμαρτίες πού ἔκαναν ὀργίσθηκε τόσο πολύ ὥστε πῆρε τήν ἀπόφαση νά τούς ἐξολοθρεύσει.
Καί τότε τί ἔγινε; Στάθηκε ὁ προφήτης Μωϋσῆς καί προσευχόταν. Νά συγχωρέσει τό λαό ὁ Θεός. Καί τί ἔλεγε ὁ Θεός; ῎Αφησέ με… ἄφησέ με νά τούς ἐξολοθρέψω. Πάψε νά προσεύχεσαι γιά νά μπορέσω νά κάνω ἐκεῖνο πού θέλω.
Ποιός τόν ἐμπόδιζε τό Θεό; ῾Ο Μωϋσῆς. Μέ τί; Μέ τήν προσευχή του. Μά καλά τί ἦταν ὁ Μωϋσῆς; Καί τί ἦταν ὁ Θεός; Δέσμευε ἡ προσευχή τοῦ Μωϋσῆ τό Θεό; Ναί, τόν ἐδέσμευε. Ποιός μᾶς τό λέει; ῾Ο Θεός. Γιατί τόν ἐδέσμευε; Ντρεπόταν τήν ἀρετή του. Ποῦ ἀλλοῦ τό βλέπομε αὐτό; Στό παράδειγμα τοῦ ἁγίου προφήτου ᾿Αβραάμ. ῞Οταν ἐπρόκειτο νά καταστρέψει ὁ Θεός τά Σόδομα καί τά Γόμορα παρουσιάσθηκε στόν ᾿Αβραάμ καί τοῦ ἀπεκάλυψε τό σχέδιο του καί ὁ ᾿Αβραάμ τοῦ εἶπε:
Θεέ μου, θά καταστρέψεις δικαίους καί ἀσεβεῖς, ὅποιον πάρει ἡ μπόρα; ῎Ετσι τό κάνεις ἐσύ ὁ Θεός;
Καί ὁ Θεός ἀπάντησε· Μή γένοιτο. Ποτέ δέν θά ἐπιτρέψω νά γίνει αὐτό τό πρᾶγμα. ᾿Αλλά τί λές ἐσύ;
Λέει ὁ ᾿Αβραάμ: ἄν εἶναι πενήντα δίκαιοι μέσα στό Σόδομα καί τά Γόμορα θά ἀφήσεις νά καταστραφοῦν πενήντα δίκαιοι, ἐξ᾿ αἰτίας τῶν ἄλλων. Δέν τούς χαρίζεις καλύτερα καί τούς ἄλλους; Δέν τούς ντρέπεσαι τούς πενήντα δικαίους; Θά τούς ἐξολοθρέψεις ἔτσι ἐπειδή τούς πῆρε καί αὐτούς ἡ μπόρα ἀπό τούς πολλούς ἀσεβεῖς;
Τοῦ ἀπαντάει ὁ Θεός: Ποτέ. ῎Αν εἶναι πενήντα θά τούς συγχωρήσω ὅλους.
Γυρίζει ὁ ᾿Αβραάμ καί λέει καί ἄν εἶναι σαράντα;
Καί γιά τούς σαράντα θά τούς συγχωρήσω.
῎Αν εἶναι εἴκοσι;
Καί γιά τούς εἴκοσι τούς συγχωρῶ.
Προσθέτει ὁ ᾿Αβραάμ καί λέει: Θεέ μου, ἐγώ εἶμαι γῆ καί σποδός . Τί εἶμαι ἐγώ μπροστά σου Θεέ μου; Χῶμα εἶμαι, στάκτη εἶμαι. Νά μιλήσω μιά φορά ἀκόμα; Σέ ποιόν τολμάω καί μιλάω; ᾿Αλλά μιά καί μοῦ ἔδωσες ἐσύ τό θάρρος τολμάω γιά μιά ἀκόμα φορά καί λέω: ἄν εἶναι δέκα;
Τοῦ ἀπάντησε ὁ Θεός: γιά τούς δέκα θά συγχωρήσω ὅλους ἀνεξαιρέτως ὅλους τούς ἀνθρωπους τόσο πολύ τούς σέβομαι ἐγώ.
Καί τί ἔγινε; Ντράπηκε ὁ ᾿Αβραάμ νά προσθέσει κάτι καί νά κατέβει, νά τοῦ εἰπεῖ: ᾿Αλλά καί ἄν εἶναι δύο-τρεῖς, ἕνας τί θά κάνεις; Δέν τόν σέβεσαι αὐτόν τόν ἕνα;
Δέν ξέρομε ἄν μίλαγε ἀκόμη ὁ Ἀβραάμ μήπως ὁ Θεός τόν ντρεπόταν καί τοῦ ἔλεγε: Δέν πειράζει ᾿Αβραάμ, ἀλλά δέν ἐσιώπησε ὁ Θεός καί τοῦ λέει: κοίταξε ἐκεῖ εἶναι ὁ Λώτ. ῞Ενας εἶναι… ἐγώ τόν ντρέπομαι. ῾Ο Θεός λέει ἕνας δίκαιος εἶναι ἐγώ τόν ντρέπομαι. ᾿Από μόνος του ὁ Θεός τό λέει ἐγώ τόν ντρέπομαι καί τόν σέβομαι.
Δέν θά πάει καί αὐτός μαζί μέ τούς ἀσεβεῖς.
Τό ἅγιο εὐαγγέλιο μᾶς λέγει ὅτι ὁ προφήτης Συμεών παρακαλοῦσε τό Θεό νά μήν ἰδεῖ θάνατον, μέχρι πού νά δεῖ τό Χριστό, νά ἰδεῖ νά σώζεται ὁ λαός τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ Θεός ντράπηκε, ντράπηκε τίς ἀρετές τοῦ Συμεών καί τοῦ ἔκανε τό χατήρι. Νά μήν πεθάνει, νά ζεῖ νά ἔχει πάει σέ γηρατειά πολύ βαθειά γιά νά φθάσει νά ἀξιωθεῖ νά ἰδεῖ τό Χριστό. Τί μᾶς λέει αὐτό; Μᾶς λέγει ὅτι ὅ,τι κάνεις πρός δόξα καί τιμή τοῦ Θεοῦ, ὅσο κουραστεῖς νά ἀποκτήσεις ἀρετές πνευματικές νά τηρήσεις τό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἶναι παρακαταθήκη, κατάθεση στό ταμεῖο πού θά σοῦ δώσει τό μεγαλύτερο τόκο. ῎Οχι τά 100, 110 δηλαδή 10% τόκο, ἀλλά τό 1 θά σοῦ δώσει τόκο 100. Ἤ τό 1 τόκο θά σοῦ δώσει 1000. ᾿Αλλά καί αὐτό πού λέμε τό 1 τόκο 100 καί τό 1 τόκο 1000 εἶναι γελοιότητα. Γιατί εἶναι γελοιότητα; Γιατί τί ἀξία ἔχει, ὁ κόπος τόν ὁποῖο κάνεις σέ σύγκριση μέ τήν ἀξία ἐκείνου πού θά σοῦ δώσει ὁ Θεός;
Μόνο τό γεγονός ὅτι ὁ δίκαιος Συμεών ἀξιώθηκε νά κρατήσει στήν ἀγκαλιά του τό Χριστό τί ἀμοιβή εἶναι γιά ὅλους τούς κόπους πού ἔκανε στή ζωή του ἑκατό χρόνια; Χιλιοπλάσια. Γιατί; Ποιό θησαυρό ἐκράτησε; Θά εἰπεῖτε: Μά κράτησε τόν Χριστό μόνο γιά ἕνα λεπτό. Ναί, γιά ἕνα λεπτό, αὐτό τό ἕνα λεπτό τί εὐλογία ἐπῆρε; Τί ἔκανε τήν ῾Υπεραγία Θεοτόκο ὑπερτέρα τῶν Χερουβείμ καί τῶν Σεραφείμ; ῞Οτι κράτησε στήν ἀγκαλιά της καί στήν κοιλιά της τό Χριστό. Αὐτό τήν ἔκανε ἀνωτέρα ἀπό τά Χερουβείμ καί τά Σεραφείμ.
Πρίν νά ἔλθει ὁ Χριστός στόν κόσμο αὐτή τήν εὐλογία οἱ ἄνθρωποι τήν ἀκούγανε, τήν φανταζόντουσαν καί κλαίγανε. Τόν προφήτη ᾿Αβραάμ, τόν ἔπιανε συγκίνηση καί θλίψη ὅταν σκεπτόταν, σάν προφήτης, ὅτι μιάν ἡμέρα θά σαρκωθεῖ ὁ Θεός, θά ἔρθει στόν κόσμο καί αὐτός δέν θά ἔχει τήν χαρά, τήν εὐλογία, τό πλοῦτο νά τόν ἰδεῖ. Ποιός τό λέει αὐτό; ῾Ο Χριστός. Λέει «πολλοί προφῆται καί δίκαιοι ἐπεθύμησαν ἰδεῖν ἅ βλέπετε, καί οὐκ εἶδον καί ἀκοῦσαι ἅ ἀκούετε, καί οὐκ ἤκουσαν».
Τί ἦταν αὐτοί; Προφῆτες. ῾Ο Θεός μίλαγε μέ τό στόμα τους. Καί αὐτοί κλαίγανε. Καί λέγανε σέ τί καταραμένη ἐποχή ζοῦμε καί τί εὐκαιρία χάσαμε μέ τό νά γεννηθοῦμε τόσα χρόνια μπροστά. Νά προφητεύομε καί νά μήν ἀξιωθοῦμε νά τόν δοῦμε.
Ὁ ᾿Αβραάμ «ἠγαλιάσατο ἴνα ἴδει τήν ἡμέρα τήν ἐμήν» λέει ὁ Χριστός. Καί ὁ ᾿Αβραάμ εἶχε μία μεγάλη χαρά. Ποιά ἦταν ἡ χαρά; ῎Οχι νά τόν κρατήσει ἁπλῶς νά ἰδεῖ. ῾Απλῶς νά ἰδεῖ «τήν ἡμέραν τήν ἐμήν». Νά τήν προβλέψει. Καί φαντασθῆτε ὁ Συμεών ἀξιώθηκε νά πάρει πολύ μεγαλύτερη εὐλογία καί ἀπό τόν ᾿Αβραάμ καί ἀπό τόν Μωϋσῆ. Τί εἶναι ὁ ᾿Αβραάμ; ῾Ο Χριστός ὅταν θέλει νά εἰπεῖ παράδεισος λέει ἡ ἀγκαλιά τοῦ ᾿Αβραάμ. Τί εἶναι ὁ ᾿Αβραάμ; ῾Ο συμβολισμός τοῦ παραδείσου. Ποιός εἶναι ὁ ἐκλεκτώτερος ἄνθρωπος στόν κόσμο; Πρίν ἀπό τήν Παναγία καί ἀπό τόν Πρόδρομο καί ἀπό τούς ῾Αγίους ᾿Αποστόλους μόνον ὁ ᾿Αβραάμ. Μόνο ὁ ᾿Αβραάμ ἦταν ὁ ἐκλεκτότερος ἄνθρωπος στόν κόσμο. Γι᾿ αὐτό καί ὅταν θέλανε νά εἰποῦνε παράδεισο λέγανε κοντά στόν ᾿Αβραάμ, στήν ἀγκαλιά τοῦ ᾿Αβραάμ. Μακάρι νά σέ πάρει ὁ Θεός ἐκεῖ πού εἶναι ὁ ᾿Αβραάμ. ᾿Εμεῖς λέμε:᾿Εκεῖ πού εἶναι ἡ Παναγία νά βρεθοῦμε.
Ὁ Συμεών ἀξιώθηκε νά πάρει εὐλογία μεγαλύτερη ἀπό τόν ᾿Αβραάμ. Μπορείτε νά καταλάβετε γιατί; ῾Ο Θεός δέν εἶναι ἄδικος. ῾Ο Θεός εἶναι δίκαιος καί ἀμοίβει τόν καθένα, ὅπως τοῦ ἀξίζει. Καί τόν Συμεών τόν ἄμειψε μέ αὐτό τόν τρόπο ἐπειδή τοῦ ἄξιζε, ἦταν καλύτερος ἀπό τόν ᾿Αβραάμ. Εἶχε πιό καλή ψυχή, ἀγαποῦσε καί φοβόταν τό Θεό περισσότερο.
Ταυτόχρονα, λέει, παρουσιάστηκε καί μία γυναίκα, ἡ ὁποία ὀνομαζόταν ῎Αννα. καί αὐτή, δέν ἐτόλμησε νά πάει νά πιάσει τό Χριστό στά χέρια τής, ἀλλά ἐστάθηκε δίπλα καί διεκήρυττε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Διεκήρυττε ὅτι τώρα ἦρθε ἡ λύτρωση, ἦρθε ἡ σωτηρία. προφήτευε, δοξολογοῦσε τό Θεό.
῎Ας ἰδοῦμε ποιά ἦταν αὐτή ἡ γυναίκα. Αὐτή ἦταν μία γυναίκα ἡ ὁποία ὅταν ἦταν νέα ἔζησε παρθένος, ἔζησε ὅπως πρέπει νά ζεῖ κάθε σεμνός ἄνθρωπος πού σέβεται τό νόμο τοῦ Θεοῦ. Καί ἀφοῦ παντρεύτηκε ἔζησε μέ τόν ἄνδρα της ἑπτά χρόνια. Καί ὁ ἄνδρας της πέθανε. Καί μετά;
Ἡ ἁγία καί δικαία γυναίκα, ἡ ῎Αννα, ὅταν ἐχήρεψε μετά ἀπό ἑπτά χρόνια συζυγικῆς ζωῆς λέει τό ἅγιο εὐαγγέλιο ἔκανε τή ζωή της ἐκκλησία-σπίτι, σπίτι-ἐκκλησία καί πήγαινε συνεχῶς στήν ἐκκλησία καί προσευχόταν.
Τότε ἡ ῾Αγία ῎Αννα ἦταν 84 χρονῶν. Πόσα χρόνια ἔζησε χήρα; Περίπου πενήντα. Πενήντα χρόνια ἐκκλησία, σπίτι καί προσευχή. Καί αὐτή ἡ γυναίκα τῆς ὁποίας ἐφανέρωσε τόν Χριστό τό Πνεῦμα τό ἅγιο τήν ἔκανε προφήτη, καί πῆγε νά ὑποδεχθεῖ τό Χριστό.
῾Ο Συμεών καί ἡ ῾Αγία ῎Αννα. Τί ἦταν καί οἱ δυό; Δυό ἄνθρωποι πού εἶχαν ξεχάσει ὅλο τόν κόσμο εἶχαν κάνει ζωή τους τήν προσευχή. Τί μᾶς δείχνει αὐτό; ῞Οτι πάνω ἀπ᾿ ὅλα στή ζωή τό πιό εὐάρεστο περισσότερο ἀπό ὅλα εἶναι ἡ ἀγάπη τῆς ἐκκλησίας καί τῆς προσευχῆς. Ἄς δοῦμε τόν ἑαυτό μας. ᾿Εμεῖς δέν ζοῦμε πρό Χριστοῦ, πού ἦταν ἡ κυριαρχία τῆς ἁμαρτίας, τῆς διαφθορᾶς. Ζοῦμε μετά Χριστόν.
᾿Εμεῖς ἔχομε τή διδασκαλία καί τό φῶς τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου. ῎Εχομε τή διδασκαλία τοῦ παραδείγματος τῆς Παναγίας, τοῦ Προδρόμου, τοῦ Συμεών, τῆς ῎Αννης, τῶν ἁγίων ᾿Αποστόλων. Καί ἐμεῖς οἱ χριστιανοί προσπαθοῦμε νά ξεμπλέξομε μέ τό θέμα τῆς προσευχῆς κάνοντας τό βράδυ τό σταυρό μας, καί λέγοντας δυό λόγια. Τί λόγια; Λέμε στό Θεό τά θέματά μας, τά προβληματά μας. Θεέ μου θέλω ἐκεῖνο καί ἐκεῖνο.
Τί εἶναι ὀ Θεός καί τοῦ δίνεις τά θέματά σου; ῾Υπάλληλός σου; ᾿Εντολοδόχος σου; Ὑπηρέτης σου;
Ὁ Θεός σοῦ ἔδωσε εἴκοσι τέσσερις ὥρες, τόν τιμᾶς μόνο ἕνα λεπτό γιά νά κάνεις ἕνα σταυρό; ᾿Αφιερώνεις στόν ἑαυτό σου, στόν κόσμο, νά μήν ποῦμε στόν πονηρό ὥρες πολλές, ἀφιερώνεις στό διάβολο ὥρες πολλές καί ἀφιερώνεις στό Θεό ἕνα μόνο λεπτό τό βράδυ κάνοντας τό σταυρό σου; Πόσο πρέπει νά ἀφιερώσει κανείς στό Θεό; ῾Η ἀπάντηση εἶναι «ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε» ὅλη τήν ὥρα. ῞Αμα καταλάβομε τί εἶναι ἡ ψυχή μας, πρέπει νά προσευχόμαστε ὅλη τήν ὥρα. ᾿Ακατάπαυστα.
Τί πρέπει νά τοῦ λέμε τοῦ Θεοῦ;
Στό Θεό δέν πρέπει νά λέμε τίποτα. Γιατί; Γιατί τά ξέρει ὅλα. Νά τοῦ εἰπεῖς ποιός εἶσαι; Σέ ξέρει. ᾿Εσύ δέν τόν ξέρεις τόν ἑαυτό σου. ῾Ο Θεός τόν ξέρει ἄριστα. ᾿Εσύ δέν ξέρεις τί ἔχει ἡ καρδιά σου μέσα, τί ἐπιθυμεῖς. ῾Ο Θεός ξέρει τί ἔχει ἡ καρδιά σου. ᾿Εσύ δέν ξέρεις τί θά φέρει ἡ αὔριο. ῾Ο Θεός τό ξέρει.
Τί χρειάζεται νά κάνεις; Νά τοῦ εἰπεῖς Θεέ μου σέ εὐχαριστῶ. Πού δέν κάνουμε οὐσιαστικά ποτέ. Γιατί;
Πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα γιατί μέ ἔπλασες.
Δεύτερο γιατί μέ ἀξίωσες νά ξέρω τό ὄνομά σου.
Τρίτο, μέ ἀξίωσες νά γνωρίσω τό Χριστό. Νά ξέρω τίς ἀρετές τῆς Παναγίας. Μέ ἀξίωσες ἔστω καί μιά φορά στή ζωή μου νά μπῶ μέσα στήν ἐκκλησία καί νά κάνω τό σταυρό μου. Τί εἶναι ἡ ἐκκλησία; Παράδεισος. ῾Ο τόπος πού ζοῦσε ὁ ᾿Αδάμ καί ἡ Εὔα πρίν νά ἁμαρτήσουν. Αὐτό εἶναι ἡ ἐκκλησία. Καί μᾶς ἀξιώνει καί μᾶς ὁ Κύριοςκαί μπαίνουμε μέσα.
῞Ενας ἅγιος προσευχόταν καί ἔλεγε στό Θεό. Ἐγώ Θεέ μου, δέν ξέρω οὔτε τί εἶναι καλό οὔτε τί μέ συμφέρει οὔτε τί θέλεις νά μοῦ δώσεις. Σοῦ λέω λοιπόν μόνο τήν ἀλφαβῆτα. Εἰκοσιτέσσερα εἶναι τά γράμματα. Πάρε ὅσα θέλεις, φτιάξε ὅτι θέλεις καί πές ὅτι… εἶναι προσευχή μου. ῞Οτι θέλεις γιά δοξολογία, ὅτι θέλεις γιά δικά μου αἰτήματα… Ἔτσι ἔκανε τήν καλύτερη ἀπ᾿ ὅλες τίς προσευχές.
Τό ἀλφάβητο πού μᾶς παρέδωσαν οἱ πατέρες μας, εἶναι ἡ προσευχή :«Κύριε, ᾿Ιησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλό». Τί εἴμαστε; ῾Αμαρτωλοί. Τί σχέση μπορεῖ νά ἔχει ἡ μεγάλη δόξα τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἁμαρτία; ᾿Απάντηση. Καμμία. Νά τό ὁμολογοῦμε καί λέμε καμμία σχέση δέν μπορῶ νά ἔχω ἐγώ μέ ἐσένα Χριστέ μου, παρά μόνο ἐάν ἐσύ μέ ἀγαπᾶς, μέ εὐσπλαγχνισθεῖς καί σύ θέλεις νά μέ πάρεις στά χέρια σου καί νά μέ σηκώσεις στήν ἀγκαλιά σου νά μέ κάνεις παιδί σου. Γι᾿ αὐτό, ἡ πιό βαθειά καί πνευματική προσευχή πού μποροῦμε νά κάνουμε καί πρέπει νά τή λέμε ἀπό τό πρωΐ μέχρι τό βράδυ καί ἀπό τό βράδυ μέχρι τό πρωΐ, εἰ δυνατόν, καί ὅταν θά εἴμαστε κοιμισμένοι εἶναι τό Κύριε ᾿Ιησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν.
Κάνοντας αὐτό, ὁπωσδήποτε ὁ Θεός μᾶς δίνει χάρη. Πόση χάρη; Μᾶς ἔχει δώσει τή μεγάλη χάρη νά μεταλαμβάνουμε τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος του. ῎Ετσι λοιπόν προσευχόμενοι καί προετοιμαζόμενοι κοινωνοῦμε ἀξίως τό σῶμα Του καί τό αἷμα Του. ΑΜΗΝ
Τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Νικοπόλεως κυροῦ Μελετίου.