Ο όσιος Σεραφείμ, το ολοφώτεινο αστέρι της Ρωσικής Ορθοδοξίας
Γεννήθηκε στις 19 Ιουλίου του 1759 στην πόλη Κουρσκ και παρέμεινε εκεί μέχρι τα δεκαεννέα του χρόνια. Στην ηλικία αυτή πήρε τη γενναία απόφαση ν αφοσιωθεί ολόψυχα στο Θεό· κι Εκείνος οδήγησε τα βήματά του στο μοναστήρι του Σαρώφ.
Ενώ ήταν ακόμη δόκιμος, αρρώστησε βαριά από υδρωπικία. Μετά από τρία χρόνια ασθενείας, θεραπεύθηκε θαυματουργικά με επίσκεψη της Θεοτόκου.
Στη μοναχική του κουρά (1786) ονομάστηκε Σεραφείμ – προηγουμένως είχε το όνομα Πρόχορος. Το ίδιο έτος χειροτονήθηκε διάκονος και μετά από επτά χρόνια, σε ηλικία 34 ετών, ιερεύς. Όταν λειτουργούσε, πετούσε στα ουράνια, και πολλές φορές αξιωνόταν να βλέπει θαυμαστά οράματα και ν’ ακούει αγγελικές μελωδίες.
Διψώντας να πλησιάσει περισσότερο το Θεό, Τον παρακάλεσε να τον αξιώσει ν’ αποσυρθεί σε κάποια ερημική περιοχή. Ένα χρόνο μετά τη χειροτονία του σε ιερέα, έλαβε άδεια από τη μονή ν’ αφοσιωθεί στη μελέτη, στη σιωπή, στην άσκηση, στην έντονη προσευχή. Για δεκαέξι χρόνια, βαθιά μέσα στο δάσος, αγωνιζόταν ν’ ανεβαίνει, μέρα με τη μέρα, την κλίμακα που οδηγεί στον ουρανό. Τότε έκανε και τη γνωστή άσκηση, τις «χίλιες νύχτες προσευχής»: Πάνω σε μια μεγάλη πέτρα, ξαγρύπνησε προσευχόμενος επί χίλιες νύχτες.
Μαζί με την προσευχή, διάβαζε ακατάπαυστα την Αγία Γραφή. «Πρέπει να τρέφεις, έλεγε, την ψυχή με το λόγο του Θεού, γιατί ο λόγος του θεού είναι ο «άρτος των αγγέλων». Μ’ αυτόν πρέπει να τρέφονται οι ψυχές που αγαπούν με πάθος το Θεό». Ευλαβείτο αφάνταστα τη Θεοτόκο. Στο πρόσωπό Της έβρισκε ανέκφραστη πνευματική αγαλλίαση. Συχνά έλεγε: «Η Παναγία είναι η χαρά, η μεγαλύτερη απ’ όλες τις χαρές».
Στο διάστημα που ασκήτευε στην έρημο, δέχθηκε επίθεση ληστών, που τον τραυμάτισαν βαριά, θεραπεύθηκε και πάλι θαυματουργικά από τη Θεοτόκο.
Το 1810 επέστρεψε από την έρημο στη Μονή του Σαρώφ και έμεινε έγκλειστος στο κελλί του, ασκούμενος στη σιωπή. Στην αρχή απέφευγε τον κόσμο. Αργότερα όμως, το 1815, σε ηλικία 56 ετών, άνοιξε το κελλί του και δεχόταν κάθε επισκέπτη. Είχε αποκτήσει πια φήμη αγίου και φωτισμένου ανδρός και ο κόσμος έτρεχε κοντά του να ξεδιψάσει. Ο ίδιος, ωστόσο, δεν βγήκε ποτέ από το κελλί του για άλλα δέκα χρόνια.
Σε ηλικία 66 ετών, κατόπιν οράματος και προσταγής της Θεοτόκου, αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στη διακονία του πλησίον και άρχισε στο εξής το έργο του «στάρετς», του πνευματικού καθοδηγητού.
Η δράση του ως «στάρετς» υπήρξε καταπληκτική. Αναρίθμητες ψυχές έτρεχαν κοντά του, για να βρουν τη γαλήνη, τη χάρη, τη σωτηρία. Και όσοι δεν μπορούσαν να φθάσουν μέχρι το κελλί του, τον κατέκλυζαν με επιστολές.
Οι επισκέπτες του επέστρεφαν άλλοι άνθρωποι. Καθώς προσευχόταν γι’ αυτούς, καθώς τους ευλογούσε με το σημείο του σταυρού, καθώς μύρωνε το μέτωπό τους με λάδι από το καντήλι της Παναγίας, καθώς τους έδινε πνευματικές συμβουλές…, μια μυστική δύναμη απλωνόταν στις ψυχές τους. «Οποιοσδήποτε ερχόταν στον στάρετς Σεραφείμ, ένιωθε να τον αγγίζει η θεϊκή φλόγα που υπήρχε σ’ αυτόν και ν’ αγκαλιάζει την ψυχή του». Σ’ όλους μοίραζε ειρήνη, χαρά, θεϊκές ευλογίες.
Συνιστούσε συχνά την ειρήνη: «Απόκτησε την πνευματική ειρήνη και τότε χιλιάδες ψυχές ολόγυρά σου θα βρουν τη λύτρωση». Σχετικά με το σκοπό της ζωής μας, δίδασκε: «Ο πραγματικός σκοπός της χριστιανικής ζωής είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος». Μιλούσε πολύ για την Ανάσταση του Χριστού. Χαιρετούσε τους επισκέπτες του με τα λόγια: «Χαρά μου, Χριστός ανέστη!». Και κάθε φορά που κοινωνούσε, απήγγελλε τον πασχαλινό κανόνα «Αναστάσεως ημέρα…».
Από τα πνευματικά του χαρίσματα, τι να πρωτοαναφέρουμε; Το μάτι του διέσχιζε τα βάθη των καρδιών. Είχε βλέμμα προφήτου. Προέβλεπε τα μέλλοντα. Απαντούσε σε επιστολές χωρίς να τις ανοίξει, γιατί γνώριζε το περιεχόμενό τους. Θεράπευε με την προσευχή του πλήθος αρρώστων. Πολλές φορές το πρόσωπό του άστραφτε σαν ήλιος. Και μέσα στο δάσος, όταν ασκήτευε, είχε φιλίες με τα άγρια πουλιά και ζώα, και μάλιστα με μια πελώρια αρκούδα, που κάθε μέρα ερχόταν να φιλευτεί από το χέρι του! Ζωή προπτωτική, παραδεισένια!
Ο θάνατός του υπήρξε οσιακός. Στις 2 Ιανουαρίου του 1833 βρέθηκε νεκρός, γονατισμένος, με τα μάτια προσηλωμένα στην εικόνα της Θεοτόκου. Την προηγούμενη μέρα είχε κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων και είχε αποχαιρετήσει τους πατέρες του μοναστηριού.
Το πέρασμά του από τη γη θα μείνει αξέχαστο. Η Εκκλησία του Χριστού λίγες παρόμοιες μορφές γνώρισε. Τα λόγια του και τα έργα του θα δυναμώνουν πάντα τους πιστούς.
Άγιος ανακηρύχθηκε επίσημα το 1903. Η μνήμη του εορτάζεται στις 2 Ιανουαρίου, αλλά και στις 19 Ιουλίου — ημέρα της ανακομιδής του αγίου λειψάνου του. Η αγιότητά του γίνεται όλο και περισσότερο γνωστή στον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο.
Συγκλονιστικό γεγονός για τη Ρωσία υπήρξε η εύρεση της σορού του, το 1990, και η μεταφορά της στη γυναικεία Μονή του Ντιβέγιεβο (την οποία ο όσιος είχε υπό την πνευματική του καθοδήγηση και προστασία).
Είθε οι πρεσβείες του να μας ενισχύουν στο δρόμο της ζωής μας, και το παράδειγμά του να μας εμπνέει.
Πηγή: «Παρακλητικός Κανών εις τον Όσιον Σεραφείμ του Σαρώφ», υπό του Ιερομονάχου Αθανασίου Σιμωνοπετρίτου, Υμνογράφου Μ.Χ.Ε.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Χριστῷ ἐκ νεότητος ἀκολουθήσας θερμῶς,
εὐχαῖς καὶ δεήσεσιν, ἐν τῇ ἐρήμῳ Σαρώφ, ὡς ἄσαρκος ἤσκησας·
ὅθεν τοῦ Παρακλήτου, δεδεγμένος τὴν χάριν,
ὤφθης τῆς Θεοτόκου, θεοφόρος θεράπων·
διὸ σε μακαρίζομεν, Σεραφεὶμ Πάτερ Ὅσιε.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ἐν Σάρωφ ὡς ἄγγελος, βεβιωμένος, Σεραφεὶμ μακάριε,
ὤφθης δοχεῖον ἐκλεκτόν, τῶν χαρισμάτων, τοῦ Πνεύματος,
λόγῳ πλουσίῳ ἐκφαίνων τὰ κρείττονα.
Μεγαλυνάριον
Ὅλος ἀνακείμενος τῷ Χριστῷ, χαρίτων τῶν θείων,
ἀναδέδειξαι θησαυρός, θαύμασι καὶ λόγοις, καὶ θείαις ὑποθήκαις
ὦ Σεραφεὶμ παμμάκαρ, φωτίζων ἅπαντας.